دستاوردهای جمهوری اسلامی در حوزه کشاورزی
«خودکفایی و تأمین امنیت غذایی» هدیه انقلاب اسلامی به مردم
 
نگاهی به دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد و کشاورزی با بررسی شرایط و اوضاع اقتصادی ایران در دهه منتهی به سال ۵۷ و مقایسه آن با بیش از سه دهه پس از انقلاب گویای بسیاری از حقایق است.
 ، بدون شک دستیابی به عمق برکات انقلاب اسلامی در ایران زمانی قابل لمس است که مقایسه ای بین شرایط کشور، در قبل و بعد از انقلاب اسلامی در طول این سه دهه داشته باشیم.
بررسی ها نشان می دهد رژیم پهلوی در دهه 40 شمسی (دهه 60 میلادی ) با استراتژی نادرست خود که تحت عنوان اصلاحات ارضی از آن یاد می شد ، باعث بیمار شدن اقتصاد ایران شده بود. نشانه های این بیماری را در عرصه های مختلف اقتصاد می توانستیم به وضوح مشاهده کنیم.
*نگاهی به شرایط اقتصادی کشور پیش از انقلاب اسلامی
 رژیم شاه در برنامه های عمرانی خود بر صنایع وابسته به ویژه صنایع مربوط به کالاهای مصرفی اتکا داشت که نتیجه آن نیز عدم توازن بین بخش کشاورزی و بخش های دیگر اقتصادی شد.  به گونه ای که در بخش کشاورزی، تولید محصولات کشاورزی از 1.29 درصد تولید ناخالص ملی در سال 1339 به 1.09 درصد در سال 1356 , یک سال قبل از فروپاشی حکومت پهلوی ، تنزل یافت.
رفته رفته با اجرای استراتژی های نادرست رژیم پهلوی ، بخش کشاورزی فراموش شد و بیشترین سرمایه گذاری و امکانات کشور در بخش صنعت و صنایع متکی به واردات صورت گرفت که همین امر باعث فاصله گرفتن امکانات شهری و روستایی بود که پیامد آن مهاجرت روزافزون روستائیان به شهرها شد .
بنابراین در سال 1357، سال پیروزی انقلاب اسلامی ، کشور با یک اقتصاد بیمار که با تورم بیش از 16 درصد ، استقراض خارجی ، کسری بودجه و کاهش تولید ناخالص ملی روبرو بود.
در این وضعیت انقلاب اسلامی با اهداف مهمی مانند توجه به مردم محروم روستا، تأمین استقلال اقتصادی، رفع بیکاری و تأمین اجتماعی به پیروزی رسید.
انقلاب اسلامی در سال های اولیه اهدافی مانند رشد و توسعه پایدار اقتصادی با محوریت بخش کشاورزی، تربیت نیروی انسانی، استفاده بهینه از منابع طبیعی کشور و تلاش در جهت تحقق عدالت اجتماعی را دنبال کرد و توانست در پایان برنامه های پیش بینی شده به رشد قابل توجهی در برنامه های توسعه دست یابد.
* دستاوردهای انقلاب اسلامی در بخش کشاورزی
 ایران دارای مساحتی بالغ بر  164میلیون هکتار است که بیش از 51 میلیون هکتار آن از اراضی خوب و با استعداد برای تولید محصولات کشاورزی است. تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل سیاستهای نادرست رژیم پهلوی ، کشاورزی کشور با ورشکستگی روبرو بود. بسیاری از محصولات استراتژیک کشاورزی نظیر گندم و برنج از خارج وارد می شد و کسری فزاینده مواد غذایی باعث تورم قیمت این مواد در داخل کشور شده بود.
همچنین مشکلات بسیاری که کشور در سالهای نخست انقلاب با آن روبرو بود نظیر آشوب های گروه های ضد انقلاب ، تحریم های اقتصادی ایران توسط غرب و نیز جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران باعث شد تا عقب ماندگی کشور در فضای اقتصادی بیشتر مشهود شود.
 اما بخش کشاورزی همواره یکی از بخشهای اقتصادی مورد توجه دولتمردان جمهوری اسلامی ایران بوده است به گونه ای که امروزه بالغ بر 90 درصد از نیاز کشور به محصولات کشاورزی در داخل تامین می شود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به دنبال تاکیدات بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ، حضرت امام خمینی (ره ) ، مبنی بر ضرورت خودکفایی کشور در زمینه محصولات استراتژیک نظیر گندم ، برنج و جو ، حرکتهای قابل توجهی در راستای تولید این محصولات صورت گرفت.
 به طور مثال در زمینه گندم ، با سرمایه گذاریهای مناسب انجام شده ، میزان تولید آن نسبت به قبل از انقلاب اسلامی 5 برابر شده و بالغ بر 100 میلیون تن است . همچنین تولید برنج , دومین محصول استراتژیک و پرمصرف کشور (پس از گندم ) ، رشدی بالغ بر  60تا 70 درصد نسبت به قبل از انقلاب اسلامی داشته است که تا حد بسیار قابل توجهی از واردات آن کاسته شده است .
 همچنین در طول سال های پس از انقلاب با وجود دو برابر شدن جمعیت ایران و افزایش مصرف سرانه، با خودکفایی کشور در بخش دام و تأمین مواد غذایی، واردات اقلامی نظیر گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ و شیر حدوداً قطع شده است.
 خودکفایی در محصولات کشاورزی از دیگر دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی است. در حال حاضر مرکبات، انار، کیوی، انبه ، خرمالو یا محصولاتی همانند پسته ، زعفران ، کشمش ، همچنین میوه هایی همچون هلو ، شلیل ، زردآلو و سیب و انواع سبزیجات از ایران به کشورهای مختلف صادر می شود. ایران نخستین تولیدکننده محصولاتی نظیر پسته ، زعفران و انار در جهان است .
همچنین در زمینه جنگل و مرتع، سطح جنگل کاری و احیای جنگلها نسبت به قبل ازانقلاب اسلامی 2 برابر شده است .
در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران با در پیش گرفتن سیاستهای حمایتی از جمله تامین به موقع تسهیلات ، خریدهای تضمینی ، حمایت از خسارت دیدگان خشکسالی و گسترش بیمه محصولات کشاورزی و دامی ، سعی در حمایت هرچه بیشتر از تولید کنندگان بخش کشاورزی دارد.
*خودکفایی گندم  دستاورد انقلاب
خودکفایی در تولید گندم به عنوان یک محصول استراتژیک و تامین امنیت غذایی جمعیت 70 میلیونی کشور ، از مهمترین اقدامات وزارت جهاد کشاورزی در طی سالهای پس از انقلاب است .
آمار موجود حاکی از تولید 5 میلیون و 600 هزار تن گندم در سال 56 و 57 است. به طوریکه میزان واردات گندم در سالهای قبل از انقلاب به بیش از یک میلیون و 140 هزار تن می رسید .
با اجرای طرح خودکفایی گندم , ایران با 14.5 میلیون تن و خرید 11.2 میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان به خودکفایی در این محصول اساسی رسید. در حال حاضر ایران نه تنها از واردات بالای گندم بی نیاز شده است بلکه با افزایش تولید گندم به بیش از 15 میلیون تن و خرید 11.53 میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان ضمن قطع وابستگی ، شاهد صادرات چند میلیون تنی گندم به کشورهای مختلف جهان است.
از نکات حائز اهمیت در این بخش این است که ایران در کنار بحث خودکفایی گندم به کیفیت مطلوب این محصول نیز دست یافته است.
حجم تولید محصولات کشاورزی ایران در 30 سال بعد از پیروزی انقلاب با رشد حدود 195 درصد مواجه بوده است.
گزارش فائو نیز حاکی از همین مسئله است. سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) پیش بینی کرد، میزان تولیدات جهانی غلات در سال 2016 به رقم 2521 میلیون تن برسد که تنها 0.2 درصد پایین تر از تولید سال گذشته محاسبه شده و سومین رکورد بالای جهانی در این خصوص به شمار می رود.
* زنده شدن صنایع تکمیلی دستاورد انقلاب
سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (فائو) در گزارشی در مورد وضعیت کشاورزی کشورمان در سالهای پس از انقلاب اسلامی با اعلام این که مجموع تولید حدود 100 رقم محصول کشاورزی ایران در سال 1978 بیش از 28 میلیون و 800 هزار تن بوده است ، این رقم را در پایان سال 86 بیش از 84 میلیون و 104 هزار تن اعلام کرده است که بیش از 55 میلیون تن رشد نشان می دهد .
 از نکات دیگر تأثیر پیروزی انقلاب اسلامی توجه به صنایع تبدیل و تکمیلی بخش کشاورزی است. قبل از انقلاب با توجه به سیاست های وابستگی واردات به خارج، به این صنعت اهمیت داده نمی شد، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی اقدامات بسیار خوبی در این زمینه محقق شد.
در سال 1385 با تامین سرمایه لازم از طریق تسهیلات کم بهره ، اعطای زمین و سایر کمک های دیگر ، صنایع مرتبط با بخش کشاورزی توسعه یافته به گونه ای که ظرفیت فراوری محصولات کشاورزی کشور در سال 1385 به حدود 33 میلیون تن افزایش یافته است و تا پایان برنامه چهارم به رقم 42 میلیون تن افزیش یافت .
فعالیتهای عمرانی در روستاها
در زمینه فعالیت های توسعه روستایی نیز پیشرفت های خوبی در کشور صورت گرفته است به گونه ای که پس از پیروزی انقلاب اسلامی میزان برخورداری جمعیت روستایی کشور از نعمت برق به بالاتر از 97 درصد رسیده و به چندین هزار روستا برق رسانی صورت گرفته است در حالیکه قبل از پیروزی انقلاب فقط 2360 روستا در کشور دارای برق بوده اند .
میزان برخورداری جمعیت روستایی از آب آشامیدنی از حدود 21 درصد در سال 1355 به بیش از 81 درصد در سال 1385 افزایش یافته است. همچنین طول راه های روستایی در سال 1355 حدود 26 هزار کیلومتر راه از نوع خاکی بوده که درسال 1385 به بیش از 100 هزار کیلومتر افزایش یافته که 56 درصد آن آسفالته و مابقی راه شوسه است .
این اقدامات که توسط متخصصان جهادگر متعهد و کارشناسان بخش کشاورزی صورت گرفته ، باعث شده در زمینه کشاورزی و توسعه روستایی کشور، ایران به پیشرفت های بزرگی نائل شود و الگویی برای کشورهای در حال توسعه باشد.
نرخ باسوادی روستائیان نیز از حدود 30 درصد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به بالاتر از 75 درصد در سال گذشته افزایش داشته و براساس گزارش موسسات بین المللی دسترسی روستائیان کشور به مراقبت های اولیه بهداشتی پس از پیروزی انقلاب به بالای 90 درصد افزایش یافته است .
*محرومیت زدایی از روستاها مهمترین دستاورد کشاورزی بعد از انقلاب
حجت‌الاسلام دکتر حسینی، مسئول تدوین دائرة المعارف کشاورزی درباره دستاوردهای کشاورزی بعد از انقلاب اسلامی گفت: محرومیت زدایی از روستاها یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی  بوده است.  پیش از پیروزی انقلاب اسلامی , روستاها یکی از مناطق محروم کشور بودند. بیشتر روستاهای کشور در دوران پهلوی , فاقد امکانات رفاهی بودند و مردم روستایی از لحاظ معیشت در سختی و مشقت بسر می بردند.
 وی ادامه داد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در راستای تاکیدات بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی , حضرت امام خمینی (ره ) مبنی بر بسیج امکانات مادی و معنوی برای عمران و آبادانی روستاها ، مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران درصدد زدودن فقر و محرومیت از چهره روستاهای کشور برآمدند تا امکانات رفاهی شهرها و روستاهای کشور را به یک سطح یکسان برسانند.
مسئول تدوین دائرة المعارف کشاورزی بیان کرد: به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و فرمان امام خمینی (ره ) مبنی بر کمک به روستائیان و آبادانی روستاها،  جهاد سازندگی شکل گرفت و کمک به سزایی به محرومیت زدایی روستا شد. جوانان متخصص و انقلابی در مناطق روستایی کشور حضور پیدا کردند و به ارائه خدمات زیربنایی نظیر آبرسانی , راهسازی , برق رسانی و غیره در روستاها پرداختند.بسیاری از روستاهای کشور آب،راه،برق و سطح بهداشت و آموزش نداشتند.
حجت‌الاسلام دکتر حسینی از دیگر اقدامات انجام شده برای روستائیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی , برخوردار شدن روستاها از امکانات برقراری ارتباط مخابراتی با دنیای خارج از روستاها و سواد دانست و گفت: با راه اندازی نهضت سواد آموزی اقدامات موثری به کشاورزان در روستا انجام شد. آبادی روستا با همت جمهوری اسلامی ایران بود.
مسئول تدوین دائرة المعارف کشاورزی تأکید کرد: نمی توان تصور کرد که روستاییان با چه مشقتی در قبل از انقلاب روزگار می گذرانند. افزایش سطح بهداشت در روستاها، احداث اماکن بهداشتی پس از انقلاب اسلامی روند روبه رشدی داشته است.همچنین در تعلیم و آموزش روستائیان کارنامه انقلاب اسلامی درخشان است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه کشاورزی حائز اهمیت  است، دولت ستم شاهی تبلیغات بسیاری در این زمینه می کرد اما علی الرغم تمام تبلیغات درباره اصلاحات ارضی اما کشاورزی به دست مستضعفان و بیچارگان افتاد. بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی , حضرت امام خمینی (ره ) یکی از شعارهایی که همواره می دانند و به آن عمل می کردند این بود که من طرفدار مستضعفان هستم و همین موضوع  یکی از موانع اصلی در حوزه کشاورزی و منابع طبیعی شد. که بسیاری از واگذاری زمین ها بر اساس همین حمایت حضرت امام خمینی صورت گرفت. با وجود اقداماتی که در حوزه کشاورزی بعد از انقلاب صورت گرفته است اما هنوز با حد مطلوب فاصله دارد.
*بالارفتن ضریب مکانیزاسیون و دانش کشاورزی دستاورد انقلاب
محمدرضا جهانسوز، رئیس سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی درباره دستاوردهای کشاورزی بعد از انقلاب اسلامی گفت: قبل از انقلاب اسلامی در کلیه زمینه های کشاورزی وابستگی به خارج داشتیم اما بعد از انقلاب شاهد رشد چشم گیر تولیدات کشاورزی هستیم. اگر قبل از انقلاب مرز تولیدات کشاورزی 25 میلیون تن بود اکنون از مرز 100 میلیون تن گذشته است وعلاوه بر تأمین مواد غذایی کشور دیگر وابستگی به خارج نداریم.
وی با اشاره به اینکه ضریب خودکفایی در محصولات کشاورزی بعد از انقلاب اسلامی رشد داشته است ادامه داد: قبل از انقلاب تعداد زیادی از روستاهای کشور از کمترین امکانات هم محروم بودند اما بعد از انقلاب اسلامی روستاها از محرومیت دور شدند.
 رئیس سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی با بیان اینکه قبل از انقلاب اسلامی جایگاه روستاییان بسیار پایین بود، بعد از انقلاب بسیاری از روستاها آباد و از رفاه نسبی برخوردار و روستاییان جایگاه اجتماعی دارند. اما نباید به این سطح رفاه و پیشرفت در روستاها بسنده کرد بلکه باید به توجه و حمایت بیشتر به روستاییان توجه کرد. در گذشته بخش کشاورزی حمایتی نمی شد و عقب ماندگی از تولیدات داشتیم اما اکنون در تولید به خودکفایی رسیده ایم.
 جهانسوز با اشاره به رشد دانش کشاورزی پس از انقلاب اسلامی گفت:سازمان تحقیقات کشاورزی سازمان وسیعی است که دستاوردهای ویژه ای در زمینه رشد دانش کشاورزی بعد از انقلاب  داشته است. بالارفتن ضریب مکانیزاسیون،بالارفتن دانش کشاورزی و بالا رفتن تولیدات کشاورزی از دستاوردهای انقلاب است.
 ● گندم , نمونه ای از موفقیتها
خودکفایی در تولید گندم به عنوان یک محصول استراتژیک و تامین امنیت غذایی جمعیت ۷۰ میلیونی کشور , از مهمترین اقدامات وزارت جهاد کشاورزی در طی سالهای پس از انقلاب است .
گندم به عنوان محصول استراتژیک کشاورزی , سهم بسزایی درتامین نیازغذایی مردم دارد به طوریکه بیش از ۵۰ درصد متوسط انرژی دریافتی هر نفردرطول روز ازطریق نان تامین می شود از این رو , با توجه به اهمیت خودکفایی کشوردراین محصول استراتژیک , برنامه افزایش تولید گندم پس از انقلاب اسلامی مورد توجه مسوولان نظام قرار گرفت وپس ازادغام وزرات کشاورزی و جهاد سازندگی و تشکیل وزرات جهاد سازندگی این بحث به طور جدی دنبال شد به طوریکه ایران در سال زراعی ۸۳ ـ۸۲ شاهد برگزاری جشن خودکفایی گندم در کشور بود.
طرح خودکفایی گندم دردولت رفسنجانی آغاز و در زمان مدیریت اسکندری به عنوان مجری طرح گندم دردولت خاتمی تحقق یافت و براین اساس دولت نهم مدعی است که کشور را به صادرکننده گندم در جهان تبدیل کرده است .
به دنبال خودکفایی در محصول گندم , انتقادهای متفاوتی از قبیل کاهش سطح زیر کشت سایر محصولات کشاورزی مثل جو و چغندرقند , تخریب منابع آب وخاک و زیست محیطی از سوی برخی از افراد مطرح شد که پاسخهای قانع کننده ای را نیز به همراه داشت .
آمار موجود حاکی از تولید ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن گندم درسال ۵۷ ـ ۵۶ است به طوریکه میزان واردات گندم در سالهای قبل از انقلاب به بیش از یک میلیون و ۱۴۰ هزار تن می رسید .
این میزان در سال زراعی ۷۰ ـ ۶۹ به تولید ۸,۸ میلیون تن با خرید ۳,۲۵ میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان و واردات ۲,۹۳ میلیون تن و در سال زراعی ۸۰ ـ ۷۹ به تولید ۹,۴ میلیون تن وخرید ۵,۶۶ میلیون تن گندم مازاد برنیاز کشاورزان و واردات ۵,۵ میلیون تن گندم افزایش یافت که آمار بالایی دربخش واردات محسوب می شود.
با اجرای طرح خودکفایی گندم , ایران با تولید ۱۴,۵ میلیون تن و خرید ۱۱,۲ میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان به خودکفایی در این محصول اساسی رسید.
هم اکنون ایران نه تنها از واردات بالای گندم بی نیاز شده است بلکه با افزایش تولید گندم به ۱۵ میلیون تن و خرید ۱۱,۵۳ میلیون تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان ضمن قطع وابستگی , شاهد صادرات یک میلیون تنی گندم به کشورهای مختلف جهان بودیم .
نکته قابل توجه این است که به موازات خودکفایی گندم , کیفیت آن نیزمورد توجه قرار گرفت , در این رابطه با بهره گیری از تحقیقات علمی و تامین امکانات و نهاده های مورد نیاز , کیفیت گندم نیز ارتقا یافته است و درحال حاضر نیزگندم ایران از نظر کیفیت در گروه بالایی قرار گرفته است که تنوع ارقام از دلایل اصلی افزایش کیفیت گندم محسوب می شود
● کشاورزی ایران از زبان بیگانگان
شاید ارائه آمار محصولات کشاورزی ایران در سالهای پس از انقلاب بسیاد شیرنتر باشد.
سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (فائو) در گزارشی در مورد وضعیت کشاورزی کشورمان در سالهای پس از انقلاب اسلامی با اعلام این که مجموع تولید حدود ۱۰۰ رقم محصول کشاورزی ایران در سال ۱۹۷۸ بیش از ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بوده است , این قرم را در پایان سال ۸۶ بیش از ۸۴ میلیون و ۱۰۴ هزار تن اعلام کرده است که بیش از ۵۵ میلیون تن رشد نشان می دهد .
بنابراین گزارش , حجم تولید محصولات کشاورزی ایران طی سی سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی با رشد ۱۹۲ درصدی مواجه شده است .
گزارش فائو حاکی است : تولید غلات در ایران در سال ۱۹۷۸ حدود ۸ میلیون و ۴۷۴ هزار تن بوده است که این رقم در حال حاضر به بیش از ۲۲ میلیون و ۸۰۹ هزار تن رسیده است .
بر اساس این گزارش , تولید غلات در ایران طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی با افزایش بیش از ۱۴ میلیون تنی و رشد ۱۶۹ درصدی مواجه شده است .
بر اساس این گزارش , تولید انواع میوه در کشور ما در سال ۱۹۷۸ حدود ۲ میلیون و ۸۸۳ هزار تن بوده است که این رقم در سال جاری با افزایش ۱۱ میلیون تنی به ۱۳ میلیون و ۸۴۷ هزار تن رسیده است .
تولید انواع میوه در ایران طی سی سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی با رشد ۴,۸ برابری و یا ۳۸۰ درصدی مواجه شده است .
سازمان جهانی خوار و بار و کشاورزی (فائو) در این گزارش اعلام کرد : حجم تولید محصولات تولید شکر یعنی نیشکر و چغندر قند در سال ۱۹۷۸ میلادی بیش از ۴ میلیون و ۵۵۷ هزار تن بوده است که این رقم در حال حاضر به بیش از ۱۰ میلیون و ۵۳۰ هزار تن رسیده است .
تولید نیشکر و چغندر قند طی سی سال گذشته بیش از ۶ میلیون تن و به عبارتی ۱۳۱ درصد رشد داشته است .
حجم تولید انواع سبزی جات و صیفی جات در سال ۱۹۷۸ بیش از ۴ میلیون و ۶۲۱ هزار تن بوده است که این رقم در سال جاری به بیش از ۱۵ میلیون و ۷۶۰ هزار تن افزایش یافته است .
تولید انواع سبزی جات و صیفی جات طی سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی با رشد ۱۱ میلیون تنی و ۲۴۱ درصدی مواجه شده است .
سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی اذعان میکند که ایران با تولید ۲۳ میلیون تنی نهمین تولید کننده بزرگ غلات در قاره آسیا است .
سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی همچنین در گزارش خود پیش بینی کرده است تولید غلات در ایران طی سال جاری با نیم میلیون تن افزایش نسبت به سال قبل مواجه شده و به ۲۳,۵ میلیون تن برسد .
بر اساس این گزارش ایران نهمین تولید کننده بزرگ غلات در قاره آسیا شناخته شده است . چین با تولید ۴۴۵ میلیون تن غلات در سال ۲۰۰۶ بزرگترین تولید کننده غلات در آسیا طی این سال بوده است .
سایر تولید کنندگان بزرگ غلات در آسیا طی این سال عبارتند از هند با ۲۴۰ میلیون تن , اندونزی با ۶۶ میلیون تن , بنگلادش با ۴۱ میلیون تن , ویتنام با ۳۹ میلیون تن , ترکیه با ۳۵ میلیون تن , تایلند با ۳۴ میلیون تن , پاکستان با ۳۳ میلیون تن و ایران با ۲۳ میلیون تن .
همچنین گرسنگی و سو تغذیه در ایران از ۳۰ درصد جمعیت کشور در سال ۱۹۷۰ به کمتر از ۴ درصد جمعیت در سالهای اخیر رسید.
سازمان خوار بار ملل متحد در تازه ترین گزارش خود به بررسی درآمد سرانه و میزان گرسنگی و سو تغذیه در کشورهای مختلف در سال ۲۰۰۶ میلادی و مقایسه آن با سال ۱۹۷۰ میلادی پرداخته است .
بنا بر این گزارش , درآمد سرانه ایران نسبت به فقیرترین کشور جهان طی سال گذشته ۳۰,۹ برابر بیشتر بود , این رقم در سال ۱۹۷۰ حدود ۷,۳ برابر بیشتر شده است .
در این گزارش ۲۲۱ کشور جهان بر اساس میزان درآمد سرانه و نرخ گرسنگی و سو تغذیه رتبه بندی شده اند . میزان درآمد سرانه در ثروتمندترین کشور جهان ۷۵۳ برابر بیشتر از فقیرترین کشور جهان است . این رقم در سال ۱۹۷۳ میلادی حدود ۱۱۵ برابر بوده است . این مساله نشانگر شکاف درامدی شدید و بی عدالتی بین کشورهای ثروتمند و فقیر طی ۳۰ سال اخیر است . اریتره بیشترین میزان گرسنه در جهان را در اختیار دارد . بیش از ۷۵ درصد جمعیت این کشور هم کنون در گرسنگی و سو تغذیه به سر می برند . بروندی با درآمد سرانه ۱۱۰ دلار فقیرترین کشور جهان به شمار می رود . روستاها , کانون تلاش و سازندگی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران , روند نابودی کشاورزی و روستاها به نحو شگفت انگیزی متوقف شد و به همت فرزندان جهادگر ملت در وزارت جهاد سازندگی آبادانی و توسعه روستاها و فعالیت های کشاورزی به تدریج بازگشت و سیل مهاجرت بی رویه به شدت کاهش یافت .
حضور جهادگران متخصص و متعهد در صحنه توسعه عمران و آبادانی روستاها و کشاورزی , تامین نهاده های مورد نیاز کشاورزان , اجرای طرح های عمرانی مختلف , توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی و انتقال دانش فنی به کشاورزان و توسعه تکنولوژی های جدید سبب شد که چهره ی کشاورزی در روستاهای ایران به تدریج تغییر یافته و امروزه به نقطه ای رسیده ایم که حداقل ۹۳ درصد محصولات مورد نیاز کشور در داخل تولید شده و کشور از وابستگی به اجانب رهایی نسبی پیدا کرده است .
در این سالها صادرات محصولات کشاورزی به نحو بی سابقه ای رشد یافته و از ۲۵ میلیون دلار در سال ۱۳۵۵ به رقم ۲,۱ دهم میلیارد دلار در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته و پیش بینی می شود که امسال به حدود سه میلیارد دلار افزایش یابد و این در حالی است که هدف برنامه چهارم توسعه رسیدن به سقف صادرات دو میلیارد دلار در بخش کشاورزی در سال پایانی برنامه است که خوشبختانه این هدف در سال جاری محقق شده است .
بررسی وضعیت درآمد حقیقی خانوارهای روستائیان کشاورزان کشور نشان می دهد که نسبت به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی درآمد حقیقی آنان حداقل ۲۲۵ درصد افزایش یافته است به طوری که براساس قیمت های ثابت سال ۷۶ مقدار درآمد سرانه هر خانوار کشاورز به طور میانگین از ۶,۲ میلیون ریال در سال ۱۳۵۵ به حدود ۱۴ میلیون ریال در سال ۱۳۸۵ افزایش پیدا کرده است و جمعیت زیر خط فقر در روستاها از ۶۵ درصد قبل از پیروزی انقلاب به کمتر از ۳۰ درصد در سال گذشته کاهش یافته است .
استفاده از روش های آبیاری نوین برای کشور را حیاتی و سبب افزایش بهره وری مصرف آب در کشور دانست و گفت : قبل از پیروزی انقلاب اسلامی از روش های نوین آبیاری تحت فشار در سطح کمتر از ۱۰ هزار هکتار استفاده می شد اما در حال حاضر در سطحی حدود ۶۵۰ هزار هکتار از این نوع آبیاری استفاده می شود .
در سال ۱۳۵۵ در سطحی معادل ۱۷ هزار هکتار فعالیت های آبخیزداری (حفاظت آب و خاک و ایجاد پوشش گیاهی ) در حوزه های آبخیز کشور انجام شده است در حالی که در شرایط فعلی سالانه در سطحی حدود یک میلیون هکتار فعالیت های آبخیزداری انجام می شود.
سرانه تولید محصولات کشاورزی از هر متر مربع آب در سال ۱۳۵۵ را حدود ۵۰۰ گرم عنوان کرد و گفت : این رقم در زمان حاضر به دو برابر یعنی یک کیلوگرم افزایش یافته است که نشان دهنده افزایش بهره وری آب در بخش کشاورزی ایران است .
میزان عملکرد تولید محصول در واحد سطح از حدود دو تن در هکتار قبل از پیروزی انقلاب با افزایش معادل ۳۰۰ درصد به بیش از شش تن در هکتار در زمان حاضر افزایش یافته است .
قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی به دلیل متکی بودن سیاست آن زمان به واردات از خارج کشور اهمیت خاصی داده نمی شد , اپس از پیروزی انقلاب اسلامی در این زمینه اقدامات بسیار خوبی صورت گرفته به گونه ای که در سال ۱۳۸۵ با تامین سرمایه لازم از طریق تسهیلات کم بهره , اعطای زمین و سایر کمک های دیگر , صنایع مرتبط با بخش کشاورزی توسعه یافته به گونه ای که ظرفیت فراوری محصولات کشاورزی کشور در سال ۱۳۸۵ به حدود ۳۳ میلیون تن افزایش یافته است و تا پایان برنامه چهارم به رقم ۴۲ میلیون تن افزیش خواهد یافت .
فعالیتهای عمرانی در روستاها
در زمینه فعالیت های توسعه روستایی نیز پیشرفت های خوبی در کشور صورت گرفته است به گونه ای که پس از پیروزی انقلاب اسلامی میزان برخورداری جمعیت روستایی کشور از نعمت برق به بالاتر از ۹۷ درصد رسیده و به ۵۱ هزار روستا برق رسانی صورت گرفته است در حالیکه قبل از پیروزی انقلاب فقط ۲۳۶۰ روستا در کشور دارای برق بوده اند .
میزان برخورداری جمعیت روستایی از آب آشامیدنی از حدود ۲۱ درصد در سال ۱۳۵۵ به بیش از ۸۱ درصد در سال ۱۳۸۵ افزایش یافته است افزود : همچنین طول راه های روستایی در سال ۱۳۵۵ حدود ۲۶ هزار کیلومتر راه از نوع شوسه و خاکی بوده که درسال ۱۳۸۵ به بیش از ۱۰۰ هزار کیلومتر افزایش یافته که ۵۶ درصد آن آسفالته و مابقی راه شوسه است .
این اقدامات که توسط متخصصان جهادگر متعهد و کارشناسان بخش کشاورزی صورت گرفته , سبب شده در زمینه کشاورزی و توسعه روستایی کشور ایران به پیشرفت های بزرگی نائل شود و الگویی برای کشورهای در حال توسعه باشد.
نرخ باسوادی روستائیان نیز از حدود ۳۰ درصد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی به بالاتر از ۷۵ درصد در سال گذشته افزایش داشته و براساس گزارش موسسات بین المللی دسترسی روستائیان کشور به مراقبت های اولیه بهداشتی پس از پیروزی انقلاب به بالای ۹۰ درصد افزایش یافته است .
در مجموع اقدامات صورت گرفته پس از پیروزی انقلاب اسلامی در روستاها و بخش کشاورزی ایران سبب شده که شاخص توسعه انسانی به تمامی ابعاد توسعه ای جوامع را در بر می گیرد در روستاهای کشور از حدود ۰,۴۴ در سال ۱۳۵۵ با ۶۴ درصد افزایش بالاتر از۶ ۰,۷۲ افزایش یابد که رقم قابل قبولی است و در جوامع روستایی بسیاری از کشورهای جهان کم نظیر است .
کوتاه شدن دست خوانین ظالم و فئودال های استثمارگر از سر روستائیان یکی دیگر از خدماتی است که انقلاب اسلامی برای کشاورزان و روستائیان انجام داده است و سبب شد که روستائیان با ابتکار عمل و خلاقیت , سرنوشت فعالیت های کشاورزی خود را در دست بگیرند و با کمک سرمایه ها و امکاناتی که دولت در اختیار آنها قرار داده کشور را به خودکفایی نسبی رسانده و در زمینه توسعه صادرات انواع محصولات کشاورزی نیز به موفقیت های خوبی دست یابند
دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه روستایی را می توان در چند مقوله مورد بحث قرار داد :
▪ محرومیت زدایی از روستاها
به جرات می توان گفت که « محرومیت زدایی از روستاها » یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در حوزه اجتماعی بوده است ; پیش از پیروزی انقلاب اسلامی , روستاها یکی از مناطق محروم کشور بودند. بیشتر روستاهای کشور در دوران پهلوی , فاقد امکانات رفاهی بودند و مردم روستایی از لحاظ معیشت در سختی و مشقت بسر می بردند پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بدنبال تاکیدات بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی , حضرت امام خمینی (ره ) مبنی بر بسیج امکانات مادی و معنوی برای عمران و آبادانی روستاها , مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران درصدد زدودن فقر و محرومیت از چهره روستاهای کشور برآمدند تا امکانات رفاهی شهرها و روستاهای کشور را به یک سطح یکسان برسانند.
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و فرمان امام خمینی (ره ) مبنی بر کمک به روستائیان و آبادانی روستاها , نهاد جهاد سازندگی شکل گرفت در این نهاد که بعدها به دلیل عملکرد مثبت و قابل توجه آن به وزارتخانه جهاد کشاورزی تبدیل شد , جوانان متخصص و انقلابی در مناطق روستایی کشور حضور پیدا کرده و به ارائه خدمات زیربنایی نظیر آبرسانی , راهسازی , برق رسانی و غیره در روستاها پرداختند.
از دیگر اقدامات انجام شده برای روستائیان پس از پیروزی انقلاب اسلامی , برخوردار شدن روستاها از امکانات برقراری ارتباط مخابراتی با دنیای خارج از روستاهاست , اقدامات صورت گرفته در این خصوص به اندازه ای است که ایران بدلیل فعالیتهای گسترده برای برخوردار نمودن مناطق محروم روستایی از ارتباطات مخابراتی , از سوی یونسکو لوح تقدیر دریافت کرده است .
به منظور افزایش سطح بهداشت در روستاها , احدات اماکن بهداشتی در روستاها پس از انقلاب اسلامی روند روبه رشدی داشته است . در زمینه تعلیم و آموزش روستائیان نیز کارنامه انقلاب اسلامی درخشان است .
دولتمردان جمهوری اسلامی ایران طی سالهای پس از پیروزی انقلاب , اقتصاد بیمار سال ۵۷ را به یک اقتصاد پویا و در حال رشد تبدیل کرده اند
گرسنگی و سوتغذیه در ایران از ۳۰ درصد جمعیت کشور در سال ۱۳۴۹ هـ . ش به کمتر از ۴ درصد رسیده است
محرومیت زدایی از روستاها یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در حوزه اقتصادی بوده است .
 خدمات و فعاليت هاي نظام جمهوري اسلامي در ابعاد داخلي، گستره بسيار وسيعي دارد و مي توان آنها را به چند حوزه تقسيم كرد که عبارت اند از: 1_ خدمات نظام در حوزه اقتصادي 2_ خدمات و دستاوردهاي نظام در حوزه فرهنگي، علمي و اجتماعي 3_ خدمات و دستاوردهاي نظام در حوزه سياسي به گوشه اي از خدمات بيشمار اشاره ميكنيم 1_ دستاوردها و خدمات اقتصادي با اینكه ملموس ترين و گسترده ترين فعاليت هاي نظارت جمهوري اسلامي در حوزه اقتصادي است، امّا نظام تبليغاتي كشور نتوانست آن را به طور شايسته اي به افكار عمومي منعكس کند. مطالعه آمار و ارقام اين فعاليت ها مؤيد اين نكته است: 1_1_ نفت صنعت نفت ايران نسبت به پیش از پيروزي انقلاب اسلامي با تحول عظيمي همراه بوده است؛ زيرا اكنون ايران اسلامي مالك منابع نفتي خود است و كارشناسان ايراني مديريت اجرايي عمليات صنعت نفت را در همه بخش ها اعم از: اكتشاف، حفاري، بهره برداري، ‌صادرات، پالايش و انتقال بر عهده دارند؛ اين امر در حالي است كه اين صنعت پيش از انقلاب به طور كامل وابسته بود. از طرف ديگر، فعاليت هاي اكتشافي صنعت نفت پس از پيروزي انقلاب با جهش چشمگيری همراه بوده است. 2_1_ گاز حجم ذخاير گاز طبيعي شناسايي شده ايران در آغاز سال 1385 حدود 6/26 تريليون متر برآورد شد كه اين ميزان معادل 17% از كل ذخاير جهان و 7/47% از ذخاير منطقه خاورميانه است. پیش از پيروزي انقلاب اسلامي تنها پنج شهر، نعمت گاز داشتند؛ در حالی که اکنون نه تنها بیشتر مناطق شهری کشور از این نعمت بهره مندند، بلکه در مناطق روستایی نیز از این نعمت خدادادی به کشور استفاده می گردد. طبق آخرين آمار مركز آمار كشور در پايان سال 1385، ميزان استخراج گاز معادل 464 ميليون مترمكعب در روز بوده است. همچنين تا پايان آن سال، از مجموع 1016 شهر كشور، ‌615 شهر (61%) گازرساني شد و 82 شهر در حال گازرساني بوده است. 3_1_ پتروشيمي ميزان توليدات پتروشيمي در سال 1357، 7/4 ميليون تن بود كه با وجود تخريب آن به دست رژيم بعثي عراق در جنگ تحميلي، طبق آمارهای موثق درآمد كشور از اين راه، از صادرات گاز به بيش از 7 ميليارد دلار در سال 84 ‌رسیده است. 4_1_ فناوري هسته اي و انرژي هسته اي جمهوري اسلامي به رغم تحريم هاي شديد امريكا و فشار به كشورهاي ديگر براي نداشتن همكاري در طرح هسته اي ايران، توانست چرخه سوخت هسته اي را با دستان دانشمندان داخلي به صورت چشمگیری افزایش دهد تا جايي كه تعجب جهانيان را برانگيزد. در اين خصوص، نظام جمهوري اسلامي توانست با كشف و استخراج اورانيوم طبيعي در يزد و فناوري آن در اردكان يزد و سپس تبديل آن به سه ماده: «هگزا فلورايد اورانيوم، «اكسيد اورانيوم» و «تترا فلورايد اورانيوم» را در «پايگاه هسته‌اي اصفهان»، بزرگترين گام هاي چرخه سوخت هسته اي بردارد و سپس با تأسيس پايگاه در «نطنز» با استفاده از دستگاههاي سانتريفوژ به غني سازي اورانيوم دست يابد. اين امر، ايران را به رديف دهمين كشور با فناوري هسته اي ارتقا داده است. همچنین، طراحي رئاكتور آب سنگين در اراك و به مرحله نهايي رسيدن نيروگاه اتمي در بوشهر، گام هاي ديگري بود كه نشان داد مديريت انقلابي نظام جمهوري اسلامي را به كشوری پيشرفته تبديل می كند. 5_1_ برق برق رساني را مي توان يكي از افتخارآميزترين فعاليت هاي اقتصادي ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي قلمداد كرد. پیش از پيروزي انقلاب اسلامي و در اوج فعاليت هاي رژيم طاغوت، تنها 1/3 ميليون مشترك برق - اعم از خانگي، عمومي، صنعتي و كشاورزي - وجود داشت؛ این در حالي است كه هم اکنون حتی بسياري از روستاهاي كشور و دورترين مناطق از نعمت برق است. ميزان توليد ناخالص برق كشور در پايان سال 1385، بيش از 192 ميليارد كيلووات ساعت بود و تاكنون بيش از 50 هزار روستا در كشور از نعمت برق برخوردار شدند. همچنين، تعداد مشتركان برق مؤسسه های تابع وزارت نيرو در اين سال، حدود 20624 هزار مشترك بوده است. 1-6-صنايع نظامي ايران كه قبل از انقلاب تقريبا تمام تسليحات نظامي خود را از خارج وارد ميكرده در زمره يكي از كشورهاي توليد كننده تسليحات پيشرفته نظامي در جهان قرار گرفته و در كنار كشورهايي چون هند، برزيل و يوگسلاوي مطرح شده است و توليدات خود را به بيش از 30 كشور جهان صادر ميكند. توليد محصولات الكترونيكي و راداري، ادوات و تجهيزات خاص از اين جمله است. اكنون ايران در زمينه صنايع زرهي و ساخت انواع نفربر در بين ده كشور برتر دنيا قرار گرفته است. به برخي از اقدامات انجام شده در صنايع نظامي اشاره ميكنيم: ساخت هواپيماي جنگنده آذرخش، طراحي و ساخت لانچر (پرتابكننده) چهار موشكي با قابليت شليك همزمان و تكتك، ساخت چرخبال آموزشي و چرخبال دو موتوره، طراحي و ساخت تانك پيشرفته ذوالفقار و راهاندازي خط توليد انبوه آن، ساخت تانك مدرن ، طراحي و ساخت خودرو تانكبر (ببر 400)، ساخت انواع شناورها و يدككشها، ساخت زيردريايي و اسكله شناور، ساخت موشك فاتح 110 (از موفقترين موشكهاي زمين به زمين در جهان) و موشكهاي دوربر شهاب (با سرعتي سه برابر موشك اسراييلي)، راهاندازي خطوط تعميرات اساسي و بازسازي هواپيماي نظامي و خودكفايي در زمينههاي ساخت و يا تعمير بسياري از تجهيزات و قطعات نظامي كه در جنگ الكترونيكي كاربرد دارد. 1-7- صنايع در بخش صنعت، كشوري كه قبل از انقلاب تقريبا تمام كالاهاي صنعتي خود را از خارج وارد ميكرده و معدود كالاهاي ساخت داخلش نيز عموما از كيفيت و مرغوبيت پاييني برخوردار بوده، هم اكنون در بسياري از زمينه ها به توليدكننده تبديل شده و توليداتش نيز در بسياري از موارد، از جهت كيفيت و استاندارد، قابل رقابت با مشابه خارجي ميباشد و در برخي از صنايع- همچون صنايع ساختماني- سالهاست كه به مرز خودكفايي رسيده است. جمهوري اسلامي وارث صنعتي است كه ميزان وابستگي آن به خارج بسيار زياد بوده به همين سبب، صنايع كشور پس از انقلاب، به دليل محاصره اقتصادي و تامين نشدن مواد اوليه و واسطه اي، دچار ركود شديد شد. از سوي ديگر، صاحبان و مالكان اين صنايع كه آنها را با استفاده از اعتبارات بانكي تاسيس كرده بودند، از كشور گريختند. دولت توانست پس از انقلاب در زمينه كاهش وابستگي شديد به مواد اوليه وارداتي، كالاهاي سرمايهاي خارجي، تخصصهاي فني و اطلاعات و دانش فني خارجي- كه تهديدي براي صنعت به شمار ميرود- اقدامات در خور توجهي انجام دهد. به همين علت پس از انقلاب اسلامي، ظرفيتهاي وسيعي در كشور پديد آمد و توليد مواد اوليه، ايجاد صنايع تبديلي، صنايع تكميلي و پر كردن حلقههاي مفقوده صنعت جدي گرفته و گامهاي بلندي در اين راه برداشته شد. تقويت و گسترش صنايع پتروشيمي را ميتوان در همين ارتباط ارزيابي كرد. ميزان توليدات پتروشيمي كشور كه در سال 1357 حداكثر 7/4 ميليون تن بوده در سال 1381 به 5/12 ميليون تن افزايش يافته است. امروزه ايران در عرصه صنايع موشكي و مخابراتي به درجهاي از پيشرفت رسيده كه به توان ساخت ماهواره دست يافته و وارد باشگاه چند كشور محدود پرتاب كننده ماهواره گرديده است. اين موفقيت در حالي به دست آمده كه ما در زمينه محصولاتي كه قابليت استفاده در صنايع موشكي و الكترونيك نظامي دارند، در تحريم به سر مي بريم تا جايي كه حتي در برخي مواقع از يا چيپ ساده الكترونيكي به ما ممانعت به عمل ميآيد. در زمينه سدسازي امروزه در بين 3 كشور برتر دنيا قرار داريم؛ به طوري كه پس از پيروزي انقلاب حدود 130 سد ساخته شده و يا در حال ساخت است. در صنايع كشاورزي، هماكنون، تراكتورهاي ساخت ايران به بيش از 30 كشور جهان صادر ميشود. در صنايع نفت و گاز، پروژه صددرصد ايراني فاز يك منطقه عسلويه به عنوان بزرگترين پروژه نفت و گاز كشور در آبان 83 به بهره برداري رسيد كه با بهره برداري فازهاي ديگر آن سالانه حدود يك ميليارد دلار درآمد نصيب كشور خواهد كرد 1-8-وضعيت روستاها فقر و نابساماني جوامع روستايي از مسائل و معضلات مهم و اساسي كشورهاي توسعه نيافته و در حال توسعه به شمار ميرود. به همين جهت برخلاف رژيم گذشته كه تنها به توسعه و آباداني تهران و شهرهاي بزرگ اكتفا ميكرد، بعد از پيروزي انقلاب، توجه به روستاها و مناطق محروم كشور براي دولت و برنامهريزان از اولويت خاصي برخوردار شد. در اينجا به بخشي از شاخصهاي برخورداري روستاها در سالهاي پس از انقلاب اسلامي اشاره ميكنيم: تعداد مراكز بهداشتي و درماني روستايي در سال 357، 1500 واحد بوده كه در سال 1381 به 7345 واحد رسيده تعداد خانههاي بهداشت از 2500 واحد در سال 1357 به 16561 واحد در سال 1381 افزايش يافته است. برقرساني به روستاها و مناطق محروم و ايجاد تاسيسات زيربنايي از قبيل توسعه شبكه راههاي روستايي، مخابرات و... در اين مناطق از اقدامات موفقيتآميز پس از انقلاب به شمار ميرود. تعداد روستاهاي برخوردار از برق از 4327 روستا در سال 1357 به 45359 روستا- بيش از 10 برابر – در سال 1380 افزايش يافته است. همچنين طي دوره 1357- 1317 تنها 8000 كيلومتر راه روستايي كشيده شده بود. اما اين رقم بعد از انقلاب به 86000 كيلومتر رسيده است (بيش از 10 برابر در مدتي تقريبا 10 ساله). تعداد روستاهاي بهرهمند از شبكه مخابرات از 312 روستا در سال 1357 به 10429 روستا در سال 1374- بيش از 30 برابر- افزايش يافته. تعداد واحدهاي پستي روستايي هم از 180 واحد در سال 1357 به 4912 واحد در سال 1374- بيش از 25 برابر- رسيده است. 1-9-2- كشاورزي و دامداري بخش كشاورزي از مهمترين و استراتژيكترين بخشهاي اقتصادي كشور است. در حيطه كشاورزي و دامداري، طبق آمار رسمي دولت در سال 1356، دولت فقط توانايي تامين مواد غذايي مردم خود براي 33 روز در سال را داشت و مجبور بود باقي مواد غذايي را از خارج وارد كند. براي مثال مرغ را از فرانسه، تخممرغ را از اسرائيل، سيب را از لبنان، پنير را از دانمارك و... وارد ميكرد؛ هماكنون كشورمان به رغم دو برابر شدن جمعيت، به مرز خودكفايي رسيده است؛ به گونهاي كه با توجه به اينكه توليد گندم در سال 1356، 1/5 ميليون تن بوده و كشور ما سالها از بزرگترين واردكنندههاي گندم در دنيا محسوب ميشده در سال 83 با توليد بيش از 14 ميليون تن- بعد از چهل و اندي سال- توانست به خودكفايي در عرصه اين محصول استراتژيك دست يابد. ميزان توليد شلتوك برنج در سال 1356، معادل 1/1 ميليون تن بود. اين رقم در سال 1379 به 7/2 ميليون تن افزايش يافت. توليد جو از 900 هزار تن به 3/3 ميليون تن و سبزيجات و محصولات جاليزي از 7/2 ميليون تن به 15 ميليون تن رسيد. در بخش دام نيز رشد قابل توجهي در توليد پديد آمده است؛ به گونهاي كه توليد تخممرغ از 215 هزار تن به در سال 1356 به 555 هزار تن در سال 1381 افزايش يافته است. توليد گوشت مرغ، از 63 هزار تن به 724 هزار تن، گوشت قرمز از 587 هزار تن به 947 هزار تن، عسل از 6 هزار تن به 28 هزار تن و شير خام از 620/2 ميليون تن به 877/5 ميليون تن رسيده است. براساس گزارش سازمان خواروبار كشاورزي سازمان ملل متحد،- فائو- ايران در سال 2004 رتبه نخست صادرات كشاورزي را در ميان كشورهاي خاورميانه كسب كرده است. 1-10-آب در سال 1357 ميزان توليد آب 5/1 ميليارد مترمكعب و تعداد انشعاب 7/2 ميليون بود، امّا اين رقم در سال 1377 به 976/3 ميليارد مترمكعب و 7 ميليون فقره انشعاب افزايش يافت. آمارها در پايان سال نشان مي دهد كه انشعاب آب 650 شهر را در پوشش قرار داده است؛ يعني 43 ميليون نفر در پوشش مصرف آب شهري و روستايي قرار گرفته اند. در سال 1385، بيش از 5 ميليارد و 94 ميليون مترمكعب آب در مناطق شهري شركت هاي آب و فاضلاب شهري و بيش از يك ميليارد مترمكعب آب در مناطق روستايي شركت هاي آب و فاضلاب روستايي توليد شده است. در مناطق شهري، طول شبكه هاي توزيع آب، حدود 120 هزار كيلومتر و تعداد انشعاب آب، بيش از 10 ميليون فقره بوده است. در مناطق روستايي،‌ طول شبكه هاي توزيع آب، حدود 120 هزار كيلومتر و تعداد انشعاب آب، بيش از 3 ميليون فقره بوده است. 1-11- توسعه مخابرات و تلفن آمار دقيق تلفن هاي كشور در سال 1357، 850 هزار شماره بود؛ در حالي كه اين رقم در مرداد ماه سال 82 بالغ بر 599/13 ميليون شماره رسيد و تا آخر تابستان امسال بالغ بر 23419586 شماره بوده است. توليد تجهيزات مخابراتي تا پيش از انقلاب، تنها به توليد سوئيچ هاي الكترونيكي EMD و دستگاههاي مخابراتي روميزي و برخي از دستگاههاي مخابراتي محدود بود، امّا پس از انقلاب - بخصوص پس از سال 68 - تغييرات شگرفي در فناوری توليد تجهيزات مخابراتي صورت گرفت. شبكه فيبر نوري يكي از مهمترين تحولات است. در كنار توسعه و گسترش تلفن هاي واگذارشده تلفن همراه تا مرداد سال 1382 به 2521649 خط رسيد. اين تعداد تا پايان تابستان سال جاري به 20786880 خط رسيد كه انتظار مي رود تا پايان سال به 26000000 برسد. همچنین، راه اندازي شبكه هاي اطلاع رساني و اتصال به بزرگراههاي اطلاعاتي – همچون: اينترنت - نيز از خدمات انقلاب در بخش مخابرات كشور است. 1-12-تحولات در بخش راه و ترابري به اعتقاد كارشناسان، پيشرفت در صنعت حمل و نقل كشور، انقلابي در اين بخش محسوب مي شود؛ زيرا در 25 سال پيش از پيروزي انقلاب 90 هزار كيلومتر راه آسفالتی و شوسه روستايي و 76 هزار كيلومتر جاده و راه اصلي و فرعي در شهرهاي گوناگون احداث شد؛ در حالي كه در سال 57 مجموع راههاي اصلي و فرعي كشور حدود 36 هزار كيلومتر بود. حال آنکه در پايان سال 1385 مجموع راههاي اصلي و فرعي كشور حدود 1007198 كيلومتر بوده است. در شبكه ريلي كشور نيز در حال حاضر 6100 كيلومتر شبكه اصلي و بيش از 2000 كيلومتر شبكه فرعي راه آهن وجود دارد و در واقع به همت متخصصان داخلي سالانه 600 كيلومتر راه آهن احداث مي شود كه در آينده نزديك به 1000 كيلومتر امکان افزايش دارد و در بخش حمل و نقل هوايي نيز توسعه چشمگیری صورت گرفت. در سال 81 بالغ بر 20 ميليون و 200 هزار نفر از طريق فرودگاههاي كشور جا به جا شده اند؛ اين رقم در سال 1385 به 26111920 نفر رسيده است. دستيابي متخصصان داخلي به توانايي پيشرفته ترين سطح تعمير اساسي (اورهال) هواپيماهاي پهن پيكر يكي از موارد پيشرفت در صنعت هواپيمايي است. ساخت هواپيماهاي ايران 140 با هزينه هر فروند 5/8 ميليون دلار و توانايي ساخت 12 فروند در هر سال، نمونه چشمگيري از پيشرفت هایی است که پس از پيروزي انقلاب اسلامي صورت گرفته است. ساخت هواپيماهاي آموزشي، بالگرد و هواپيماهاي بدون سرنشين از هواپيماهاي 4 نفره «فجر-3» از ديگر عملكردهاي سازمان صنايع هواپيمايي است. تأسيس فرودگاهها در مناطق دورافتاده و محروم كشور از امتيازهای كشور پس از پيروزي انقلاب است. 1-13-ميانگين رشد اقتصادي دستيابي به ميانگين رشد اقتصادي بيش از 4% در سالهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي با وجود فشارهاي خارجي، تحريم، جنگ تحميلي، تنش هاي منطقه اي و بين المللي و ...، موفقيت چشمگيری است. با آنكه برخي از كارشناسان براي كشور در حال توسعه اي همچون ايران، تحصيل رشد اقتصادي سالانه بيش از 6% براي يك دوره 20 ساله را ضروري قلمداد مي كنند تا آثار عقب افتادگي هاي گذشته جبران شود و مسير توسعه هموار گردد. رشد اقتصادي ايران در نخستين برنامه پنج ساله توسعه اقتصادي به حدود 8% و در برنامه دوم به 5% رسيد. انتظار مي‌رود در چارچوب چشم انداز 20 ساله مقام معظم رهبري، ميانگين رشد اقتصادي شش درصدي تحقق یابد؛ البته بايد توجه داشت كه با وجود پيشرفت هاي حاصل شده در عرصه هاي گوناگون علوم و فناوري، كشاورزي، صنعت، خدمات و ... برنامه اصلاح ساختار اقتصادي كشور - كه از اواسط دهه 70 به بعد به آن بيش از گذشته توجه شده است - همچنان با موانع جدي رو به روست كه بايد با تدبيري كارشناسانه به رفع آنها همت گمارد. یکی از آنها، وابستگي شديد اقتصادي ملي به نفت و صادرات آن و ديگری در بخشهاي مديريتي و تصحيح زيرساخت هاي كلان اقتصادي است که بايد بيش از پيش در این زمینه كوشا بود. دستيابي به آرمان هاي انقلاب بويژه در بخش اقتصادي، تنها در سايه عزم و بسيج ملي براي جهش صادرات غيرنفتي تحقق مي يابد كه تضمين كننده توسعه پايدار و حيات اقتصادي و عدالت اجتماعي است. 1-14-جمعيت جمعيت ايران در سال 1356 بالغ بر 7/34 ميليون نفر بود. اين رقم در سال 1385 به 70495782 ميليون نفر رسيده است و نظام جمهوري اسلامي توانسته است پاسخگوی اين افزايش جمعيت باشد. اگر تنها به ميزان خوراك، پوشاك، مسكن، مدرسه، بيمارستان و حمل و نقل آنها توجه کنیم، درمی یابیم كه چه خدمات گسترده اي انجام شده است. 1-15-توزيع درآمد مطابق آخرين آمارهاي مربوط به توزيع درآمد در سالهای 1357-1356، میزان 10% از ثروتمندترين مردم ايران نسبت به 10% فقيرترين آنها به ترتيب 16/32 برابر و 60/24 برابر اختلاف درآمد داشتند كه شكاف آن بسيار است، امّا اين رقم با اقدام هایی که پس از پيروزي انقلاب اسلامي صورت گرفت، به 60/20 برابر در سال كاهش يافته است. با اينكه پس از انقلاب شكاف درآمدي ثروتمندترين فرد با فقيرترين، 5/11 برابر كمتر شده است و البته اين موضوع توفيقی براي انقلاب محسوب مي شود، امّا از سوي ديگر، بيانگر اين است كه هنوز هم شكاف طبقاتي و درآمدي وجود دارد و متأسفانه پس از گذشت 29 سال از پيروزي انقلاب اسلامي به دليل وجود مشكلات متعدد، هنوز وضعيت توزيع درآمد در كشور مناسب نيست و فشار اصلی اين توزيع ناعادلانه درآمد در قالب فقر ـ كه بارها مقام معظم رهبري مسئولان را به مبارزه با آن فراخوانده اند ـ به قشر حقوق بگير و مستضعف جامعه وارد مي شود. 2_ خدمات و دستاوردهاي نظام در حوزه فرهنگي، علمي و اجتماعي به موازات توسعه در بخش هاي اقتصادي، در حوزه فرهنگي، علمي و اجتماعي نيز اقدام های شايسته اي پس از پيروزي انقلاب صورت گرفته است كه در اين مقاله با رعايت اختصار مهمترین آنها را شرح می دهیم:/ 1_2_ میزان سواد میزان باسواد جمعيت 6 ساله و بالاتر كشور، از 7/28% در سال 1355 به 5/79% در سال 1375 و به بيش از 80% در سال 1380 رسيده است. بر اساس نتايج سرشماري عمومي نفوس و مسكن 1385، از ميان حدود 64 ميليون نفر جمعيت 6 ساله و بالاتر كشور، بيش از 54 ميليون نفر باسواد بودند؛ به این ترتيب، ميزان باسوادي در كشور بيش از 84%است. از مجموع باسوادان كشور، 28 ميليون و 835 هزار نفر را مردان (7/88%) و 25 ميليون و 247 هزار نفر را زنان (3/80%) تشكيل داده اند. همچنين، در آن سال، حدود 1 ميليون و 347 هزار سوادآموز در دوره هاي مختلف سازمان نهضت سوادآموزي مشغول به تحصيل بوده اند. همچنين، پیش از پيروزي انقلاب اسلامي (سال تحصيلي 1357-1356) در كل كشور 7745825 نفر دانش آموز وجود داشت كه اين رقم در سال تحصيلي 1380-1379 به بالغ بر 18314 ميليون نفر افزايش يافته است. در سال تحصيلي 1386-1385، حدود 15 ميليون نفر دانش آموز در كشور وجود داشت كه بيشترين تعداد دانش آموزان، مربوط به دوره ابتدايي با 5 ميليون و 827 هزار نفر دانش‌آموز است. در اين سال تحصيلي، تعداد پذيرفته‌ شدگان مراكز آموزش عالي و دانشگاه آزاد حدود 610 هزار نفر بودند كه از اين تعداد، حدود 287 هزار نفر مرد و 322 هزار نفر زن بوده اند. در سال تحصيلي 1386-1385، حدود 2829 هزار نفر در مراكز آموزش عالي، دانشگاه آزاد اسلامي و دانشگاه پيام نور در حال تحصيل بوده اند كه نسبت به سال تحصيلي گدشته 4/18% افزايش داشتند. همچنين، از اين تعداد، 52% را زنان و 48% را مردان تشكيل داده اند. با بررسی این سال تحصيلي، 737 هزار نفر (1/26%) در مقطع كارداني، 1911 هزار نفر (6/67%) در مقطع كارشناسي، 118 هزار نفر (1/4%) در مقطع كارشناسي ارشد و 63 هزار نفر (2/2%) در مقطع دكتراي حرفه اي و تخصصي مشغول به تحصيل بوده اند. جدول آمار دانش آموزان اعزامي به المپيادهاي بين‌المللي و مدال‌هاي به دست آمده توسط آن‌ها تعداد افراد اعزامي به المپيادهاتعداد مدال‌هاي كسب شده رياضي فيزيك كامپيوتر شيمي زيست طلا نقره برنز 2-2-مبارزه با مواد مخدر از ديگر موارد قابل اشاره موفقيت بسيار چشمگير نظام جمهوري اسلامي در مبارزه با مواد مخدر و سوداگران مرگ ميباشد. طبق آمارهاي بينالمللي بيش از 80 درصد مواد مخدر مكشوفه در سطح جهان در مرزهاي ايران كشف و منهدم ميشود كه به همين جهت نيز ايران بارها از سوي مجامع جهاني مورد تقدير قرار گرفته است و كميته مبارزه با مواد مخدر سازمان بهداشت جهاني، مركز آموزش منطقهاي خود را ايران قرار داده است. البته بايد بالا بودن و بالا رفتن آمار معتادان كشور را يكي از نقاط ضعف عملكرد كارگزاران نظام محسوب كرد. 2-3-فرهنگ و هنر در حوزه هنري و فرهنگي يكي از موارد قابل اشاره، سينماي ايران است كه قبل از انقلاب به اعتراف تمام صاحبنظران، به هيچ وجه در دنيا مطرح نبوده و به حساب نميآمده لكن امروزه، به عنوان سينمايي صاحب سبك و جذاب، در بين 10 سينماي برتر جهان مطرح ميباشد. در صنعت دوبلاژ نيز ايران جزء سه كشور برتر دنياست. همچنين در اين حوزه ميتوان به موارد ذيل اشاره كرد: 1. رونق چشمگير صنعت چاپ و نشر و انتشار گسترده مطبوعات و كتب؛ 2. توسعه گسترده شبكه هاي صدا و سيما و توليد وسيع برنامه ها خصوصا از سال 73 به بعد به گونه اي كه از دو شبكه سيما و چند شبكه صدا با ساعات محدود هم اكنون به ده ها شبكه داخلي و خارجي به صورت تمام وقت و شبكه هاي استاني گسترش يافته است. 3. توسعه و گسترش چشمگير شبكه هاي خبررساني و خبرگزاري داخلي و بينالمللي به گونهاي كه امروزه ديگر ما مجبور نيستيم براي كسب خبر- همانند گذشته- متكي به خبرگزاريهاي خارجي همچون: آسوشيتدپرس، رويترز، دويچله وله و امثال آن باشيم 2-4-بهداشت و سلامت يكي از شاخصهاي متعارف توسعه يافتگي، كاهش نرخ مرگ و مير كودكان است. طي سالهاي اخير سازمان بهداشت جهاني دو بار ايران را به عنوان موفقترين كشور جهان در كاهش نرخ مرگ و مير كودكان مورد تقدير قرار داده است. به گونهاي كه مرگ و مير كودكان زير يك سال از 111 مورد در هر هزار تولد زنده در سال 1356 به 6/28 مورد از هر هزار تولد)( زنده در سال 1381 رسيده به عبارت ديگر بيش از چهار برابر كاهش يافته است. از 237 نفر در هر 100 هزار (همچنين كاهش مرگ مادران ناشي از عوارض باروري تولد زنده در سال 1355 به حدود 37 نفر در سال 1380 رسيده يعني 5/6 برابر كاهش يافته است. از ديگر شاخصها، افزايش سن اميد به زندگي است. در نتيجه اقدامات و آموزشهاي بهداشتي، اصليترين شاخص سلامت (سن اميد به زندگي) كه قبل از انقلاب در حدود 55 سال بوده و در سال 82 به مرز 4/71 رسيده است براساس آمار ديگري سن اميد به زندگي طي 20 سال (1360 تا 1380) 10 سال افزايش يافته، يعني در مورد مردان از سال 58 به 68 سال و در مورد زنان از 60 سال به 70 سال ارتقا يافته است. همچنين سازمان بهداشت جهاني، ايران را در سال 2004 به عنوان موفقترين كشور آسيايي در كنترل و مقابله با ايدز معرفي كرد. 2-5-ساير موارد _ پيشرفت كمي و كيفي شبكه هاي راديويي و تلويزيوني و تأسيس و راه اندازي شبكه هاي برون مرزي مانند: شبكه سحر، جام جم و صبا و پرسtv و العالم و... _ گسترش مراكز هنري و فرهنگي _ توسعه و رشد علمي مانند فناوري هسته اي، سلولهاي بنيادي جنيني و ... _ گسترش تأمين اجتماعي و انواع بيمه هاي حمايتي 3_ دستاوردهاي سياسي انقلاب اسلامي در حوزه سياسي تأثير و تحولات بسيار مثبتي را بر جاي گذاشته است؛ اگر چه اين آثار و نتايج مثبت در پشت ابرهاي جنجال هاي سياسي و تبليغات رسانه هاي بيگانه پنهان مانده است، امّا نمی توان آنها را رد و نفي کرد. انسانها همواره قدر نعمت را در هنگام نبودن آن بيشتر درك مي كنند، امّا در عين حال يادآوري و تذكر آن ممکن است همان نتيجه را به ارمغان آورد. امام عظيم الشأن و به تبع ايشان، مقام معظم رهبري همواره چنين خط مشي هایی داشته اند. در اين خصوص نتایج، پيامدها و آثار انقلاب را همانا تحول در نهادهاي سياسي-اجتماعي، آزادي، استقلال، گسترش مشاركت سياسي و جايگزيني ارزشهاي اسلامي و ... مي‌دانستند. 3-1-استقلال سياسي يكي از مهمترين دستاوردهاي انقلاب اسلامي، استقلال سياسي آن است؛ در حالي كه رژيم طاغوت به هيچ وجه از استقلال در همه سطوح برخوردار نبود. همچنین، نظام جمهوري اسلامي در مقايسه با كشورهاي منطقه و بسياري از كشورهاي دنيا مستقل‌ترين كشور محسوب مي‌شود. سياست «نه شرقي، نه غربي»، ايران اسلامي را كه در دوران معاصر همواره در نفوذ قدرت هاي استعماري و بيگانه بود، به كشوری نفوذناپذیر و كاملا مستقل تبديل كرده است. 2_3_ قانون اساسي «قانون اساسي» يكي از مهمترين دستاوردهاي انقلاب اسلامي به شمار مي آيد. اهميت اين دستاورد از اين نظر است كه نحوه تعامل مردم و دولت، حقوق شهروندي و نقش مؤثر مردم در اداره حكومت در آن به طور واضح و كامل ديده شده است. 3_3_ تحول در نهادهاي سياسي-اجتماعي در خصوص تحول در نهادهاي سياسي-اجتماعي، حضرت امام بيشترين تأكيد را بر پيدايش دولت خدمتگزار به صورت دستاورد عمده انقلاب اسلامي داشتند. به نظر امام، ايجاد دولتی مردمي - كه مظهر اتحاد و همدلي و ملت به شمار مي آيد - از بركات انقلاب محسوب مي شود. 4_3_ ولايت فقيه از آن جايي كه اساس نظام بر مبناي ولايت فقيه استوار شده است و با توجه به ويژگي ها و مختصات ولي فقيه، نظام جمهوري اسلامي امکانت خاصی دارد كه آن را ساير نظامهاي سياسي ندارند. از همين رو، امام راحل همواره تأكيد می کردند كه از ولايت فقيه پشتيباني كنيد تا به نظام آسيبي نرسد. 5_3_ آزادي امام راحل، آزادي بيان، قلم، فكر و انديشه را از دستاوردهاي مهم انقلاب مي دانستند؛ در حقیقت نيز در هر قضاوت منصفانه در مقايسه با بسياري از كشورهاي دنيا، آزادي در ابعاد گوناگون، از دستاوردهاي مهم انقلاب اسلامي است. 6_3_ مشاركت سياسي يكي ديگر از نتایج انقلاب، مشاركت سياسي آحاد ملت در همه مسائل كشور است. مردم ايران پس از انقلاب، همه نهادهاي سياسي را به طور مستقيم تعيين مي كنند و شركت آزادانه مردم در انتخابات و میزان مشاركت آنان - كه مردم در انتخابات مختلف داشته اند - بيانگر اهميت و جايگاه اين مسئله در نظام جمهوري اسلامي و شناسايي نقش مردم به صورت سرچشمه قدرت است. 7_3_ ساير موارد _ ايجاد نظام مردم سالاري ديني _ گسترش گروهها و احزاب سياسي _ انتقادپذيري _ تفكيك قوا _ رشد سياسي و آگاهي هاي عمومي و حضور آنها در صحنه هاي مختلف _ برابري همه آحاد ملت (مسئول و غيرمسئول) در برابر قانون _ گسترش كمي و كيفي حوزه هاي علميه و مراكز ديني _گسترش نشريات و كتب ديني
دستاوردهای انقلاب اسلامی در 35 ساله گذشته
نتایج و دستاوردهای انقلاب اسلامی طی 35 سال گذشته را می‌توان به اختصار در چهار حوزه سیاسی، اقتصادی، علمی فناوری ونظامی بررسی کرد. البته در این بررسی اجمالی، بدیهی است که به اهم دستاوردها اشاره می‌شود و امکان پرداختن به جزئیات وجود ندارد.
الف- دستاوردهای سیاسی
دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی را می‌توان به دو بخش سیاسی داخلی و بین‌المللی تقسیم نمود.
1-دستاوردهای سیاسی داخلی
انقلاب اسلامی با شعار «استقلال آزادی جمهوری اسلامی» در ایران به پیروزی رسید و مهم‌ترین دستاورد این پیروزی، فروپاشی نظام سلطنتی و دیکتاتوری طاغوت با سابقه 2500 ساله از یک طرف و برقراری حاکمیت ملی با استقرار نظام مردم‌سالاری دینی با عنوان «جمهوری اسلامی» با رای بیش از 98 درصد ملت از طرف دیگر بود. قانون اساسی جمهوری اسلامی از بزرگ‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است. در اصل ششم قانون اساسی آمده است: «در جمهوری اسلامی ایران، امور کشور باید به اتکاء آراء عمومی اداره شود از راه ا نتخابات: انتخاب رئیس‌جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر این‌ها، یا از راه همه‌پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می‌گردد.بر اساس این اصل، ایران در طی 35 سال گذشته از حاکمیت ملی برخوردار بوده و تمامی مسئولان در حوزه‌های مختلف با رای مستقیم یا غیرمستقیم مردم انتخاب شده‌اند.
ساختار حکومتی و قدرت در جمهوری اسلامی، با محوریت ولایت فقیه برگرفته از آموزه‌های دینی و شرع مقدس ایران است که انقلابی با ماهیت دینی را پدید آوردند. اصول استقلال، آزادی، عدالت و پیشرفت بر مبنای اسلام، از اصول اصلی نظام جمهوری اسلامی بوده و رویکرد آرمانی این نظام، ایجاد تمدن نوین اسلامی می‌باشد.
2-دستاوردهای سیاسی بین‌المللی
شعارهای «نه شرقی نه غربی – جمهوری اسلامی» و «استقلال آزادی - جمهوری اسلامی» گویای یک واقعیت تلخ بود. این واقعیت تلخ همان به تاراج رفتن استقلال ایران با سلطه قدرت‌های خارجی برای یک دوره طولانی است. با انقلاب اسلامی، ایران از یک طرف از سلطه قدرت‌هایی خارجی رها شد و از طرف دیگر با حفظ استقلال در سیاست خارجی، مسیر توسعه قدرت برای تحقق آرمان‌های انقلاب و اهداف والای جمهوری اسلامی را در پیش گرفت. در حالی‌که حکومت پهلوی چه در دوره‌ی رضاشاه و چه در دوره‌ محمدرضا شاه کاملاً به بیگانه وابسته بود، جمهوری اسلامی با تکیه بر قدرت مردم توانست برای حفظ استقلال ایران، در برابر قدرت‌های استکباری و به‌ویژه آمریکا دست به مقاومت زده و طی 35 سال گذشته، تمامی توطئه‌های آنان را خنثی نماید. دفاع ازمحرومان و مستضعفان از یک طرف و ایستادگی و مبارزه با ظالمان و ستمگران به عنوان یک اصل ثابت در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، ایران را به کانون الهام‌بخش برای ملت‌های آزادی‌خواه تبدیل نمود. الهام‌بخشی انقلاب اسلامی بازتاب‌هایی را در حوزه‌های گوناگون به‌دنبال داشت و با این بازتاب‌ها، انقلاب اسلامی آغازگر تحولات بزرگ، اساسی و بنیادین در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی گردید. بازتاب‌هایی چون:
الف- تأثیر جدی بر نظریه‌های سیاسی
ب- تأثیر بر مسایل راهبردی جهان و از جمله فروریختن نظام دو قطبی حاکم بر جهان با ضربه های اساسی که از سوی انقلاب اسلامی بر اندیشه مارکسیسم وارد گردید.
ج- بازتاب و تأثیر جدی بر حرکت‌های رهایی‌بخش در جهان اسلام و خارج از آن، به‌گونه‌ای که اکنون بیداری اسلامی را می‌توان به عنوانی یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی مورد مطالعه قرار داد. با انقلاب اسلامی جریان مقاومت اسلامی در منطقه در برابر رژیم صهیونیستی پدید آمد و در کوتاه‌ترین زمان از جریان سازش پیشی گرفت. جنگ‌های 33 روزه، 22 روزه و 8 روزه معادلات صهیونیست‌ها را برهم ریخت و بحران سوریه نتوانست جبهه مقاومت را فرو ریزد.
د- ایجاد و تقویت روح مبارزه، مقاومت و ایستادگی در ملت‌ها برای مبازه با آمریکا
ه- معرفی اسلام ناب به عنوان یک مکتب تعالی‌بخش و تمدن‌ساز
و- تبدیل ایران به یک قدرت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تاثیرگذار
ب- دستاوردهای اقتصادی انقلاب اسلامی
اقتصاد ایران و وضعیت اقتصادی مردم با انقلاب اسلامی به‌طور کلی متحول گردید. هرچند هم اکنون به دلایلی کشور با مشکلات اقتصادی و از جمله به دلیل تحریم‌ها و فشارهای خارجی دست‌ و پنجه نرم می‌کند، لکن وضیعت اقتصادی ایران و میزان برخورداری مردم در حوزه‌های گوناگون با دوران قبل از انقلاب بسیار متفاوت است. پس از انقلاب اسلامی مجموعه‌ای از نهادهای انقلابی با هدف رفع فقر و محرومیت به‌ویژه از مناطق روستایی و شهرهای کوچک تشکیل گردید و هر یک از نهادها در ایجاد تحول در وضعیت اقتصادی مردم وکشور نقش مؤثری ایفاء کردند. جهاد سازندگی، بنیاد مسکن، کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره) نمونه‌هایی از این نهادها می‌باشند. با انقلاب اسلامی، بسیاری از شاخص‌های زندگی در ایران به دلیل دستاوردهای اقتصادی و خدمات‌رسانی جمهوری اسلامی بر اساس سیاست پیش‌رفت و عدالت تغییر کرد. شاخص‌های زیر می‌توانند تا حدودی نمایشگر این تحول باشد:
قبل از انقلاب به دلیل نابودی کشاورزی سنتی ایران، بسیاری از نیازمندی‌های روزانه مردم از قبیل مرغ از فرانسه، گوشت از استرالیا، تخم‌مرغ از رژیم صهیونیستی، سیب از لبنان، مواد لبنی از دانمارک و ... وارد می‌شد. بر اساس آمار در رژیم گذشته کشور تنها قادر بود غذای 33 روز را در داخل تهیه کند. اکنون با توجه به 2 برابر شدن جمعیت، کشور می‌تواند غذای 300 روز را در داخل تهیه نماید و با روندهای موجود در آینده به 100 درصد خواهد رسید. تعداد مرگ و میر کودکان از 111 نفر در 1000 به 26 نفر کاهش یافته و امید به زندگی از 58 به 72 سال افزایش یافته است. این شاخص نشان‌دهنده میزان تحول در نظام سلامت و افزایش میزان خدمات درمان، بهداشت و پیشگیری است. استفاده از برق و انرژی یکی از شاخص‌های مهم پیشرفت و رفاه است. در حالی که تعداد مشترکین برق در سال 57 رقم 3،399،000 بود و بسیاری از روستاهای کشور فاقد برق بودند، تعداد مشترکین برق در سال 1392 از مرز 29 میلیون گذشته و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به مرز 30 میلیون برسد. این تعداد مشترکین نشان‌دهنده توانایی کشور در صنعت برق، گسترش شبکه سراسری توزیع برق است. شبکه سراسری توزیع برق ایران، فاصله زمین تا ماه را به صورت 40 برابری پوشش می‌دهد. هم‌ اکنون میزان تولید بر در ایران به‌گونه‌ای است که در مقاطعی از سال به کشورهای همسایه برق صادر می‌شود. گاز طبیعی هم اکنون در جان به عنوان انرژی برتر محسوب می‌شود. ایران با داشتن 28/3 تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی به عنوان دومین دارنده ذخایر شناخته شده جهان بعد از روسیه قرار دارد. با وجود این رتبه گازی ایران در جهان تا سال 1357 تعداد 51 هزار خانوار ایرانی از نعمت گاز طبیعی برخوردار بودند و این رقم هم‌ اکنون از مرز 14 میلیون خانوار گذشته است. اکنون بسیاری از روستاهای ایران هم علاوه بر شهرها از نعمت گاز برخوردارند. خطوط ریلی و راه‌آهن در هر کشور، نقش مهمی در پیشرفت و توسعه دارد. از سال 1291 هجری شمسی که اولین سوت قطار در ایران به صدا درآمد تا سال 1357 حدود 565/4 کیلومتر خطوط ریلی در ایران ساخته شد. اکنون ایران نیزدیک به 10،000 کیلومتر خطوط ریلی دارد و این عدد براساس سند چشم‌اندازی باید به 15000 کیلومتر برسد. به عبارتی متوسط سالانه احداث راه‌آهن در ایران قبل از انقلاب 80 کیلومتر بوده و این عدد بعد از انقلاب به 168 کیلومتر افزایش یافته است. قبل از انقلاب عمدتاً با کمک شرکت‌های خارجی کم‌تر از 25 درصد داروی مورد نیاز در داخل کشور تولید می‌شد و از طرفی نیز بسیاری از بیماران برای معالجه به خارج از کشور اعزام می‌شوند، اکنون با تکیه بر توان داخلی بیش از 96 درصد داروهای مورد نیاز در داخل کشور تولید می‌شود و جمهوری اسلامی ایران نیز به یکی از صادرکنندگان دارو تبدیل شده است. طی 121 سال فعالیت تلگراف و تلفن در ایران قبل از انقلاب، تا سال 1357 تداد مشترکین تلفن ثابت به 850 هزار و 800 نفر رسید و تنها 312 روستای کشور دارای ارتباط مخابراتی بود. طی سال‌های پس از انقلاب در عرصه برخورداری مردم از نعمت مخابرات و خطوط تلفن ثابت و همراه، آمارهای رسمی نشان‌دهنده یک تحول بزرگ در این عرصه است. تعداد خط تلفن ثابت از 850،800 مشترک به بیش از 30 میلیون افزایش پیدا کرده است. تلفن‌های همگانی از تعداد 4294 دستگاه در سال 1357 به 26،400 افزایش یافته است. اکنون بیش از 45،000،000 مشترک تلفن همراه در کشور وجود دارد.
با توسعه شبکه فیبر نوری در کشور، امروز نزدیک به 30 میلیون کاربر اینترنتی در ایران فعال است. بررسی‌ها در شاخص‌های توسعه شبکه آب‌رسانی، شبکه راه‌های کشور، تعداد خودروهای سواری در کشور، حجم مسافرت‌های داخلی و خارجی، سرانه مصرف، درآمد سرانه و ... همگی از افزایش‌های قابل توجه نسبت به قبل از انقلاب داشته و از بهبود وضعیت زندگی مردم حکایت می‌کند.
ج- پیشرفت‌ها و دستاوردهای علمی و فناوری
عقب‌ماندگی علمی و فناوری کشور ایران در دوران قبل از انقلاب، برای ایرانیان با سابقه فرهنگی و تمدنی بسیار آزاردهنده بود. غلبه بر این عقب‌ماندگی، عبور از مرزهای دانش و دستیابی به پیشرفته‌ترین فناوری‌ها با هدف ایجاد تمدن نوین اسلامی، از آرمان‌های انقلاب اسلامی است. در سال‌های گذشته رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، با تمرکز بر روی تولید علم در ایران و مطرح نمودن موضعاتی چون جنبش نرم‌افزاری و جهاد علمی، زمینه‌های خوبی را برای پیش‌رفت در عرصه علوم وفنون نوین در کشور فراهم ساختند. پیش‌رفت‌های علمی و دستیابی جمهوری اسلامی به برخی از فناوری‌های نوین در سال‌های اخیر، به‌گونه‌ای حیرت‌انگیز است که غربی‌ها به شدت نگران شده و یکی علل تشدید فشارهای آنان بر ایران با بهانه‌هایی از جمله موضوع هسته‌ای، تلاش می‌کنند تا جلوی پیشرفت‌های ایران را بگیرند. شاخص‌های زیر می‌تواند تا حدودی نمایشگر این پیش‌رفت‌ها باشد.
سرعت پیش‌رفت علمی در ایران براساس گزارش محافل علمی بین‌‌المللی، 11 برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است. این عدد نشان می‌دهد که ایران با چه سرعت بالایی در حال کم‌کردن فاصله خود نسبت به کشورهای پیش‌رفته جهان بوده و با این سرعت می‌تواند روزی از تمامی‌ کشورها در عرصه تولید علم جلو نبرند. اکنون ایران در جایگاه دوازدهم علم جهان قرار دارد. در حالی که قبل از انقلاب اسلامی، نزدیک به 70 درصد بزرگسالان کشور بی‌سواد بودند و کم‌تر از 40 درصد کودکان می‌توانستند به مدرسه بروند، اکنون رقم باسوادی در کشور به عدد 100 درصدی در حال نزدیک شدن است. نهضت سوادآموزی با توجه به تاکید ارزش علم در اسلام، یکی از اقدامات بسیار خوب نظام جمهوری اسلامی در ایران بود. بزرگسالان بی‌سوادی از طریق همین نهضت سوادآموزی، موفق شدند پا به عرصه تحصیلات تکمیلی نهاده و با کسب تخصص‌ها و مهارت‌هایی زندگی خود را متحول سازند. در دوران قبل از انقلاب اسلامی، تعداد 154 هزار دانشجو در تعداد محدودی دانشگاه یا مراکز آموزش عالی و آن هم در چند کلان‌شهر کشور تحصیل می‌کردند. اکنون تعداد 119 دانشگاه و مرکز آموزش عالی دولتی، 28 مرکز آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی، 295 دانشگاه غیرانتفاعی، 550 دانشگاه پیام نور، 385 دانشگاه آزاد اسلامی، 739 مرکز آموزش عالی علمی و کاربردی، 274 مرکز آموزش فنی حرفه‌ای و تربیت عملم در کشور فعال بوده و در این دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، بیش از 4 میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند.
برخی از نتایج این پیش‌رفت‌های علمی و فناوری را می‌توان در حوزه‌های زیر ملاحظه کرد:
الف- جمهوری اسلامی ایران، در حال تبدیل شدن به قطب پزشکی در غرب آسیا می‌باشد. در دوران قبل از انقلاب اسلامی، از یک طرف پزشکان خارجی حتی در شهرهای بزرگ فراوان بودند و از طرف دیگر بسیاری از بیماران برای درمان راهی کشورهای غربی و حتی سرزمین‌های اشغالی می‌شند، لکن امروز از یک طرف دیگر، بیمارستان‌های پیش‌رفته ایران، پذیرای بیماران از دیگر کشورهای منطقه برای درمان و انجام پیش‌رفته ترین عمل‌های جراحی می‌باشند.
ب- دانش پزشکی در ایران خصوصاً در حوزه‌هایی چون سلول‌های بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعی، تولید داروهای راهبردی، شبیه‌سازی حیوانات و ... پیش‌رفت‌های چشمگیری داشته و ایران در ردیف اولین‌ها قرار گرفته است.
ج- جمهوری اسلامی اکنون کشوری هسته‌ای شده و عملاً عضو باشگاه هسته‌ای جهان است. به‌‌رغم همه تحریم‌ها و تهدیدها، ایران با تلاش‌ها و مجاهدت‌های جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت‌ هسته‌ای (غنی‌سازی) دست یافته و از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف 7-8 کشور پیش‌رفته جهان قرار گرفته است. انرژی هسته‌ای در عرصه‌های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنعت، کشاورزی، تولید برق و ... کاربرد دارد. بدون تردید با تثبیت و نهادینه شدن چرخه سوخت در ایران، این دستاورد بسیار ارزشمند، آثارش در تمامی عرصه‌های مذکور آشکار خواهد شد. کشورهای زورگو و سلطه‌گر زمانی اجازه دسترسی کشوری چون ایران به یک کیلوگرم اورانیوم غنی شده را نمی‌دادند، امروزه در داخل کشور با تأسیسات کاملاً بومی، چندین تن کیک زدر به UF6 تبدیل شده، چند تن اورانیوم غنی شده با غنای زیر 5 درصد و چند صد کیلوگرم اورانیوم با غنای 20 درصد در داخل تولید شده است.
د- ورود به باشگاه فضایی جهان از دیگر آثار و نتایج دستاوردهای علمی و فناوری کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناوری فضایی در اختیار تعداد محدودی از کشورهای جهان است. اکنون جمهوری اسلامی در منطقه، تنها کشور دارای این دانش و فناوری، آن هم به صورت بومی است. تاکنون چند ماهواره با ماهواره‌بر تولید داخل در مدار زمین قرار گرفته و در آینده ماهواره‌های پیش‌رفته‌تر از سوی جمهوری اسلامی به فضا پرتاب خواهد شد. ایران اکنون جز شش کشور طراح، سازنده و پرتاب‌کننده ماهواره در جهان است.
ه- دستاوردهای ارزشمند در حوزه نانو، لیزر و ... از دیگر آثار پیش‌رفت‌های علمی و فناوری ایران بعد از انقلاب است. علم نانو تحولات بزرگی را در جهان ایجاد کرده و در ایران این نوع علم از جایگاه و موقعیت خوبی برخوردار شده است. با توجه به حوزه‌های کاربرد نانو از قبیل تولید و انباشت دارو، تشخیص بیماری‌ها، سم‌زدایی از آب، افزایش بهره‌‌وری در کشاورزی، انباشت و نگهداری محصولات کشاورزی و مواد غذایی، کنترل آفات و سالم‌سازی هوا، در آینده آثار این دستاوردها در زندگی مردم قابل لمس خواهد بود. ایران اکنون رتبه 12 جهانی را در حوزه نانو دارد.
و- رشد و توسعه صنعت خودروسازی، رشد و توسعه صنعت فولاد و آلومینیوم، رشد و توسعه صنعت کشتی‌سازی، رشد و توسعه صنعت هواپیما‌سازی، و پیش‌رفت‌های علمی و فنی کشور در ساخت اسکله‌ها، حفر چاه‌های نفت و گاز، ساخت پالایشگاه، ساخت سد، ساخت سیلو، ساخت بزرگراه‌ها و انواع سازه‌های فلزی و بتنی، از جمله دیگر آثار رشد علمی و فناوری در کشور می‌باشد.
د- دستاوردهای دفاعی - نظامی
ارتش ایران در دوران قبل از انقلاب وابسته و تحت نفوذ آمریکایی‌ها بود. قدرت دفاعی – نظامی کشور نه در راستای تأمین منافع غرب تعریف شده بود. عمده تجهیزات نظامی ارتش از کشورهای غربی وارد می‌شد و هزاران مستشار نظامی در ارتش ایران حضور داشتند. با انقلاب اسلامی، سیستم دفاعی – نظامی و امنیتی کشور به طور کلی متحول شده و در کنار ارتش جمهوری اسلامی، نهادهای دیگر چون سپاه، بسیج و کمیته‌های انقلاب اسلامی شکل گرفتند. تجارب دوران دفاع مقدس و مجاهدت‌های پس از آن، موجب شده تا امروزه، جمهوری اسلامی از نظر قدرت دفاعی، در سطح بازدارندگی قرار گیرد. پیش‌رفت‌های نظامی در کشور به‌ویژه در صنایع دفاعی، به گونه‌ای است که علاوه بر تأمین تمامی نیازمندی‌های نیروهای مسلح در حوزه‌های گوناگون، ایران به یکی از صادرگنندگان تجیهزات نظامی تبدیل شده است.
قدرت دفاعی – نظامی جمهوری اسلامی، تهدیدات نظامی علیه ایران را از اعتبار ساقط کرده و همگان می‌دانند که هیچ کشوری جرأت تجاوز نظامی به ایران ندارد.
نمونه‌های از دستاوردهای نظامی از بعد تجهیزات را می‌توان در موارد زیر ملاحظه نمود:
    ساخت انواع سلاح‌های سبک و نیمه‌سنگین مورد نیاز در نیروهای مسلح     ساخت انواع توپ‌های میان‌برد و بلندبرد زمین به زمین و زمین به هوا     ساخت موشک‌های کوتاه‌برد، میان‌برد و بلندبرد و بالستیک در کلاس‌های مختلف     ساخت انواع دوش پرتاب‌های ضدهوایی     ساخت انواع خودروهای زرهی، نفربرها، تانک‌ها و انواع سلاح‌های ضد تانک     ساخت کشتی‌های نظامی، ناوچه‌ها، قایق‌های تندرو پرنده     ساخت انواع موشک‌ها و اژدرهای ساحل به دریا و دریا به دریا     ساخت انواع هواپیماهای نظامی با سرنشین و بدون سرنشین و انواع بالگردها     پیش‌رفت‌های چشمگیر در جنگ‌های الکترونیک و نبردهای سایبری     ساخت انواع سامانه‌های ثابت، متحرک و زیرزمینی برای پرتاب موشک‌ها و به‌ویژه موشک‌های بالستیک.     ساخت سامانه‌های بسیار فوق مدرن ضدهوایی مانند S200     ساخت انواع رادارهای پیش‌رفته
قدرت دفاعی – نظامی ایران، نه تنها از عوامل بسیار مهم در تأمین امنیت ملی کشور می‌باشد، بلکه دستاوردهای این حوزه معادله قدرت در منطقه را به نفع متحدین جمهوری اسلامی تغییر داده است. تأثیر دستاوردهای این حوزه را می‌‌توان در جنگ‌های 33 روزه، 22 روزه و 8 روزه ملاحظه کرد. هم‌اکنون تحولات میدانی سوریه تحت تأثیر تجارب ارزشمند جمهوری اسلامی به نفع مردم و حاکمیت سوریه در تغییر است.
پیش‌رفت‌ علمی و فناوری در نیروهای مسلح بسیار چشم‌گیر است و این پیش‌رفت‌ها همگی نشأت گرفته از روح خودباوری، اعتمادبه نفس، شجاعت و مدیریت جهادی است.
دستاوردهای انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)
حضرت امام (ره) به عنوان رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان‌‌گذار جمهوری اسلامی ایران، در فاصله زمانی پیروزی انقلاب در 22 بهمن 1357 تا قبل از رحلت در خرداد 1368، به برخی از دستاوردهای انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در قالب سخنرانی، صدور پیام و یا بیانیه اشاره کرده‌اند. در این‌جا به اختصار به مواردی از دستاوردهای انقلاب از دیدگاه حضرت امام (ره) در چند حوزه اشاره می‌شود.
الف- احیای اسلام ناب محمدی (ص) و منزوی ساختن اسلام آمریکایی
از دیدگاه حضرت امام (ره)، انقلاب اسلامی توانست اسلام واقعی و ناب را زنده کند و قدرت و عظمت اسلام را به نمایش بگذارد. اسلام سیاسی که مبتنی بر تلازم و عینیت دین و سیاست است، با انقلاب اسلامی تجدید حیات نمود و جمهوری اسلامی به عنوان مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی مبتنی بر همین نگرش از دین در ایران استقرار پیدا کرد. در پرتو این تجدید حیات اسلام ناب، ولایت فقیه به عنوان نظریه دینی و شیعی و مدل حکومت اسلامی در دوران غیبت مورد توجه قرار گرفت و با تشکیل حکومت دینی، اسلام و شعائر دینی احیا شد. نماز جمعه و حج ابراهیمی و برپایی مراسم‌های دینی و معنوی به مناسبت‌های مختلف با برخورداری از روح اسلامی نمونه‌هایی از این زنده کردن شعائر است. نمونه‌هایی از اظهارات حضرت امام (ره) در این حوزه عبارت است از:
منت خدای تبارک و تعالی را که شما جوانان برومند از هر کجا هستید توجه به اسلام کردید و اسلام را در این عصر، در این عصر ظلمانی، در این عصری که همه ارزش‌ها به باد رفته بود، اسلام را زنده کردید. (صحیفه نور، ج 6، ص 90) این نهضت شما ثابت کرد که این‌که اسلام الانه متحرک و کوبنده است. (صحیفه نور، ج 8، ص 138) یکی از برکات این نهضت و انقلاب همین اقامه نماز جمعه است. (صحیفه نور، ج 17، ص 53) انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچم‌داری حضرت حجت – ارواحنا فداء – است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد. (صحیفه نور، ج 21، ص 108) ولایت فقیه برای شما یک هدیه الهی است. (صحیفه نور، ج 10، ص 88)
ب- ایجاد تحول روحی، معنوی و اخلاقی در مردم ایران
جامعه ایرانی در دوران ماقبل از انقلاب، یک جامعه مأیوس، سرخورده، سردرگم و خودباخته بود. این وضعیت در جامعه ایرانی، ریشه در دوران قاجار و شکست‌های ایران از روس، ناکامی در عرصه مشروطه و سیطره روزافزون قدرت‌های خارجی بر کشور ایران به‌ویژه در دوران 57 ساله رژیم منحوس پهلوی داشت. ملت ایران در پرتو انقلاب اسلامی جان تازه‌ای گرفت و به دوران سیه‌روزی، سرسپردگی و عدم اعتماد به خود پایان داد. انقلاب تحولات روحی عظمی در ملت ایران ایجاد کرد. جوانان ایرانی که اسیر هوی و هوس شده و در عشرتکده‌ها، مشروب‌فروشی‌ها و دیگر مراکز فساد گرفتار شده بودند، با انقلاب اسلامی از خواب غفلت بیدار شده و در مسیر رشد و تعالی گام برداشتند. این دستاوردها در کلام حضرت امام (ره) با عبارات زیر تبیین شده است: یکی از برکات این نهضت، قضیه تحول روحی جامعه ما هست، که من مکرر این را گفته‌ام که این تحول روحی که در ایران پیدا شده است و این نهضت توانست این تحول روحی را ایجاد کند به خواست خدای تبارک و تعالی، از این پیروزی که نصیب ما شده است و دست اجانب را کوتاه کردیم و دست خیانت‌کارها را، اهمیتش بیش‌تر است. این تحولات روحی به این زودی برای یک شخصیت هم حاصل نمی‌شود تا برسد به سرتاسر یک کشور. (صحیفه نور، ج 8، ص 15) الحمدلله تحول بزرگی در ملت ما پدید آمده است و این جوان‌ها که به عشرتکده‌ها و فساد و فحشا کشیده می‌شدند، الان به جبهه‌ها رفت و برای اسلام و مملکت پیروزی و افتخار می‌آفرینند و ما در برابر آنان مسئولیم. هیچ انقلابی تاکنون صورت نگرفته است که دو سه سال این‌قدر نتیجه داده باشد. (صحیفه نور، ج 8، ص 54) ما اگر فایده‌ای از این جمهوری اسلامی نداشتیم، الا همین حضور ملت با همه قشرها در صحنه و نظارت همه قشرها در امور همه، این یک معجزه‌ای است که جای دیگر من گمان ندارم تحقق پیدا کرده باشد و این یک هدیه الهی است که بدون این‌که دست‌های بشر در آن دخالت داشته باشند، خدای تبارک و تعالی به ما اعطا فرموده است. (صحیفه نور، ج 14، ص 133) یک تحول روحی پیدا شد در ایران، سرتاسر ایران یک تحول روحی پیدا شد و مردمی که فکر در امور مملکتی نمی‌کردند، حالا جوان‌ها، بچه‌ها، زن‌ها، مردها مسایلی که در مجالسشان مطرح می‌شود، مسائل روز است و قبلاً این مطلب هیچ نبود. (صحیفه نور، ج 8، ص 3-182) آن چیزی که به ملت ما خدای تبارک و تعالی عنایت فرموده است بسیار است، از آن جمله نجات از انحطاط فرهنگی و اخلاقی و وصول به مراتبی از مراتب اخلاق و فرهنگ و پیروزی در جبهه‌ها و بالاتر از آن پیروزی بر نفس که برای جوان‌های ما در قشر وسیعی حاص شده است. (صحیفه نور، ج 17، ص 214) در ملت ما یک تحولی حاصل شد که آن تحول سابقه نداشت. آن تحول این‌طور بود که شهادت را برای خودشان و فوز عظیم می‌دانستن. جوان‌های ما الان هم پیش من می‌آیند - بعضی از آن‌ها – و می‌گویند که شما دعا کنید که ما شهید بشویم. این رمز پیروزی بود. (صحیفه نور، ج 5، ص 26)
ج- فروریختن نظام طاغوتی و سلطنتی مستبد و وابسته و استقرار نظام جمهوری اسلامی
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه سیاست و حکومت است. انقلاب اسلامی به حکومت طاغوتی و سلطنتی 2500 ساله در ایران پایان داد و مبتنی بر خواست و آرای مردم، نظام مردم‌سالاری دینی را با عنوان «جمهوری اسلامی» برپا کرده. نظام مردم‌سالاری دینی استقلال ایران را تأمین و با نگه‌داشتن مردم در صحنه، آزادی‌های آنان و عزت ملی را پاس داشت. با انقلاب اسلامی، مسئولان با رای مردم به قدرت رسیدند و نهادهای مردمی برای حفظ انقلاب و پیش‌برد آرمان‌های آن تأسیس شد. این دستاوردهای ارزشمند در کلام حضرت امام (ره) با عبارت‌های زیر مورد توجه قرار گرفته است: برکات این نهضت زیاد بود. بزرگ‌ترین برکات، شکستن سد بزرگ شاهنشاهی و راندن دزدها و چپاولگران از مملکت و قطع ایادی شرک و نفاق و قطع ایادی چپاولگران و نفت‌خواران بود. این‌ها برکاتی بود که به ما تاکنون رسیده است. امیدوارم انشاءالله که ما اگر هیچ پیروزی پیدا نکرده بودیم الا رفتن این طایفه، این سلسله، کافی بود برایمان. (صحیفه نور، ج 5، ص 40) ما در این انقلاب پیروزی‌های فوق تصور داشتیم و مظلومیت‌های زیاد. بزرگ‌ترین پیروزی تحویل یک رژیم دوهزار و پانصد ساله مستکبر و ستمگر به یک رژیم اسلامی که در راه اسلامی می‌‌خواهد قدم بردارد و انشاالله بردارد. (صحیفه نور، ج 13، ص 34) قانون اساسی یکی از ثمرات عظیم، بلکه بزرگ‌ترین ثمره جمهوری اسلامی است. (صحیفه نور، ج 10، ص 242) این از برکات نهضت است، برکات اسلام است که همه نهادها سلامی و مردمی است. (صحیفه نور، ج 13، ص 5) من وقتی که متصدیان امور ایران را، همه، چه آن‌هایی که در خارج هستند، چه این‌هایی که در داخل هستند، می‌بینم و مقایسه می‌کنم با متصدیان امور در سابق، زمان قاجار، من آن وقت یادم هست و زمان رضا شاه و زمان شاه و این‌ها، احساس می‌کنم که واقعا یک تحول عظیمی پیدا شده است در ایران، یعنی کار از دست قلدرها به دست ملت افتاده است. آن‌هایی که از خود ملت‌اند. (صحیفه نور، ج 18، ص 207) من گمان می‌کنم که بعضی از تحولاتی که بعد از انقلاب در ایران پیدا شد، این تحولات بود که ما را به مسائلی که تاکنون رسیده‌ایم رسانده است و منجمله از تحولات، این هماهنگی ملت با دولت است، این شاید در رأس سایر تحولات باشد. (صحیفه نور، ج 15، ص 214) امروز ایران اسلامی به برکت ایمان قوی و تعهد به اسلام و تحول عظیمی که در اقشار مختلفه حاصل شده است، دست شرق و غرب و انگل‌های منحرف را از کشور خود کوتاه و به هیچ قدرتی اجازه نمی‌دهد کوچک‌ترین دخالتی در کشور اسلامی ایران نمایند. (صحیفه نور، ج 19، ص 203) امروز اگر رئیس‌جمهور آمریکا باید این‌جا بخواهد به یک نفر از کارمندهای‌ - اداره- دولت- ما یک درشتی بکند یک سیلی می‌خورد. (صحیفه نور، ج 18، ص 53) الانه کشور شما با آن وقت چقدر فرق دارد، آن وقت همه این بودند که مستشاران بیایند چه بکنند، کارخانه‌های ما دست مستشارها بود، ارتشمان دست آن‌ها بود. همه‌ چیزمان دست آن ها بود. امروز شما بحمدالله خودتان هستید. ایستادید روی پایتان در مقابل آمریکا، شوروی نمی‌دانم سایر جاها، می‌گویید که ما اصلاً هیچ کاری به کسی نداریم. (صحیفه نور، ج 19، ص 260) همان‌طور که بارها گفته‌ام مردم در انتخابات آزادند و احتیاج به قیم ندارند و هیچ فرد یا گروه و یا دسته‌ای حق تحمیل فرد و یا افرادی را به مردم ندارند. (صحیفه نور، ج 20، ص 194) نعمت آزادی بالاترین نعمتی است که بشر دارد. شما فاقد بودید این نعمت را نمی‌توانستید یک کلمه حرف بزنید. (صحیفه نور، ج 8، ص 49) این آزادی که الان برای ملت ما هست، برای زن، برای مرد، برای نویسنده‌ها، برای چیزها، این آزادی، آزادی است در کلیه اموری که این امور به نفع شما هست.
شما آزادید بروید بیرون مطالب خودتان را بگویید، انتقاد از دولت بکنید، انتقاد از هر کس که پایش را کج گذاشت بکنید، هیچ‌کسی نیست که به شما بگوید چرا؟ (صحیفه نور، ج 9، ص 234)
د- شکل‌گیری نظام دفاعی با نیروهای مکتبی و مردمی برای کشور
از افتخارات هر ملتی، برخوردار بودن از نیروهای نظامی توانا برای امر دفاع است. ایران در دوران ما قبل از انقلاب اسلامی طی یک دوره 200 ساله و در چند جنگی که بر آن تحمیل گردید حدود یک میلیون کیلومتر مربع از سرزمین خود را از دست داد. با انقلاب اسلامی، بر اساس آموزه‌های دینی، نیروهای مردمی و مکتبی در قالب سپاه، کمیته و بسیج سازمان یافتند و ارتش جمهوری اسلامی نیز رنگ مکتبی و مردمی پیدا کرد. نیروهای مسلح ایران با اقتدار جنگ تحمیلی را به دفاع مقدس تبدیل کرده و اکنون ایران کشوری دارای قدرت بازدارندگی نظامی است. این دستاوردهای ارزشمند انقلاب و نظام اسلامی در عبارت‌های زیر از حضرت امام (ره) به خوبی مورد توجه قرار گرفته است: بعد از انقلاب یک گروه‌هایی پیدا شدند و یک جمعیت‌هایی که نظیر این‌ها در تاریخ گمان نداریم سابقه داشته باشد ... از قبیل پاسدار، کمیته و امثال این‌ها، بسیج. این‌ها یک نوآوردهایی است که به برکت اسلام و تعهد ملت ما به اسلام پیدا شده است و بی‌سابقه است. بی‌سابقه است که به مجرد این‌که انقلابی می‌شود یک عده‌‌ای به نام پاسدار، یک عده‌ای به نام کمیته، یک عده‌‌ای به نام بسیج برای امنیت داخلی و مرزها از خود مردم جوشش کنند. ... این‌ها برکات اسلام است. (صحیفه نور، ج 17، ص 245) یکی از تحفه‌های بسیار باارزشی که این انقلاب به ما داده است، هدیه‌ای است که از جانب خدای تبارک و تعالی به ما عنایت فرموده است، همین است که دست قدرت‌های بزرگ از ارتش بریده شده و مستشارهای آن‌ها بیرون رانده شدند و شما الان خودتان هستید و فرماندهای خودتان ... ارتش که باید ارتش مستقلی باشد و غرور ارتشی‌اش محفوظ باشد، الان بحمدالله این مطلب حاصل است. (صحیفه نور، ج 15، ص 21) ایران امروز به عنوان یک ایران بزرگ و نیرومند مطرح است. (صحیفه نور، ج 15، ص 162) هر روز ما در جنگ برکتی داشته‌‌ایم که در همه صحنه‌ها از آن بهره جسته‌ایم ... تنها در جنگ بود که صنایع نظامی ما از رشد آن‌چنانی برخوردار شد و از همه مهم‌تر استمرار روح اسلام انقلابی در پرتو جنگ تحقق یافت. (صحیفه نور، ج 21، ص 94)
ه- دگرگونی و تحول در امور معیشتی مردم و به‌ویژه اقشار محروم و کم‌درآمد
انقلاب اسلامی نجات‌بخش بسیاری از اقشار آسیب‌پذیر و محروم جامعه شود. در دوران طاغوت درصد کمی از مردم ایران از خدمات گوناگون برخوردار بوده و بخش اعظم جامعه در شهرها و روستاها با فقر و محرومیت دست و پنجه نرم می‌کردند. در کلان شهرایی چون تهران، حلبی‌آبادها در جنوب شهر از فقر و محرومیت‌ها حکایت داشت. انقلاب اسلامی در این وضعیت دگرگونی ایجاد کرد و سیاست اصلی جمهوری اسلامی محرومیت‌زدایی و کمک به اقشار آسیب‌پذیر و فاقد درآمد یا کم‌درآمد شد. حضرت امام (ره) این بخش از دستاوردهای انقلاب و نظام اسلامی را این‌گونه بیان می‌دارند: خدا نیاورد آن روزی را که سیاست ما و سیاست مسئولین کشور ما پشت کردن به دفاع از محرومین و روآوردن به حمایت از سرمایه‌دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیش‌تری برخوردار بشوند. (صحیفه نور، ج 20، ص 129) مسئولین محترم کشور ایران علی‌رغم محاصرات شدید اقتصادی و کمبود درآمدها، تمامی کوشش و تلاش خود را صرف فقرزدایی جامعه کرده‌اند و همه آرمان‌ و آرزوی ملت و دولت و مسئولین کشور ماست که روزی فقر و تهی‌دستی در جامعه ما رخت بربندد و مردم عزیز و صبور و غیرتمند کشور از رفاه در زندگی مادی و معنوی برخوردار شوند. (صحیفه نور، ج 20، ص 129) اگر چنان‌چه شما ملاحظه کنید که در این دو سال در کشور ما صنعت‌های زیادی که آن‌ها انجام می‌دادند خودشان انجام می‌دهند و باورتان باشد که خود ما هم می‌توانیم صنعتی داشته باشیم و می‌توانیم ابتکاری داشته باشیم همین باور توانایی، شما را توانا می‌کند. اساس این باور است که آن‌ها از ما گرفته بودند، آن‌ها ما را از همه چیز تهی‌ کرده بودند به طوری که افکار ما، باورهای ما همه وابستگی داشت. (صحیفه نور، ج 14، ص 194) این بنیاد پر برکت (بنیاد پانزده خرداد) که در راه جامعه است، مورد تایید اینجانب است ... امید است بنیاد شریف برای روستاهای محروم و دورافتادمان اولویت قائل شوند. خداوند تعالی توفیق خدمت همگانی را برای روستاهای محروم و دور افتادگان قائل شوند. (صحیفه نور، ج 16، ص 183) بعد از انقلاب یک گروه‌هایی پیدا شدند و یک جمعیت‌هایی که نظیر این‌ها در تاریخ گمان نداریم سابقه داشته باشد. همین گروه امداد و کمیته امداد، من شنیده‌ام که در یک کشوری یک همچو کمیته‌ای باشد که همشان صرف رسیدگی به فقرا و مستمندان و دهقانانی که در دور افتاده شهرها قرار گرفته‌اند و محرومات جامعه ... اینها یک نوآوردهایی است که به برکت اسلام و تعهد ملت ما به اسلام پیدا شده است و بی‌سابقه است. (صحیفه نور، ج 7، ص 135)
شکستن ابهت ابرقدرت‌ها و دفاع از حقوق مستضعفین جهان در برابر ستمگران
انقلاب اسلامی و نظام دینی برخاسته از آن، مواضع مبنایی و اصولی روشنی در قبال نظام سلطه و مستضعفین دارد. بر اساس این مواضع انقلاب توانست ابهت قدرت‌های شیطان را در هم شکسته و فریادرس مسلمانان و مستضعفان عالم گردد. این رویکرد انقلاب و جمهوری اسلامی دستاوردهای ارزشمندی چون بیداری اسلامی را به دنبال داشته و حضرت امام (ره) در بیانات گوناگون به این مواضع انقلاب و دستاوردهای آن اشاره داشته‌اند که به مواردی از این بیانات پرداخته می‌شود: امروز یکی از افتخارات بزرگ ملت این است که در برابر بزرگترین نمایش قدرت و آرامش ناوهای جنگی آمریکا و اروپا درخلیج فارس صف‌آرایی نمود. (صحیفه نور، ج 20، ص 237)
جمهوری اسلامی ایران ... این هنر را کرده که بت‌های عظیم تخیلی را شکسته و رعب و وحشت را از دل مظلومان برداشته و در دل ستمگران گذاشته است و این از یک ملت بی‌عده و عُده کافی معجزه‌ای است که به یه قدرت الهی تحقق یافته است. (صحیفه نور، ج 18، ص 228) بحمدالله از برکت انقلاب اسلامی ایران دریچه‌های نور و امید به روی همه مسلمانان جهان باز شده است و می‌رود تا رعد و برق حوادث آن، رگبار مرگ و نابودی را در سر همه مستکبران فرو ریزد. (صحیفه نور، ج 20، ص 237) خداوند تعالی بر ما منت نهاد و رژیم استکبار را با دست توانای خود که قدرت مستضعفین است در هم پیچید و ملت عظیم ما را ائمه و پیشوای ملت‌های مستضعف نمود. (صحیفه نور، ج 5، ص 233) ما اعلام می‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران برای همیشه حامی و پناهگاه مسلمانان آزاده جهان است و کشور ایران به عنوان یک دژ نظامی و آسیب نا‌پذیر نیاز سربازان اسلام را تامین و آنان را به مبانی عقیدتی و تربیتی اسلام و همچنین به اصول و روش‌های مبارزه علیه نظام‌های کفر و شرک آشنا می‌سازد. (صحیفه نور، ج 20، ص 238) شما در این مدتی که انقلاب کردید و قیام کردید، خودتان باورتان آمد و به دولت‌های مستضعف و ملت‌های مستضعف هم باوراندید که می‌شود در مقابل آمریکای جهان خوار و شوروی جهانخوار ایستادگی کرد. (صحیفه نور، ج 14، ص 194) ما باید از مستضعفین جهان پشتیبانی کنیم. ما باید در صدور انقلابمان به جهان کوشش کنیم و تفکر اینکه ما انقلابمان را صادر نمی‌کنیم کنار بگذاریم. (صحیفه نور، ج12، ص 19)
آری فلسطین راه گم کرده و خود را از راه برائت ما یافت و دیدیم که در این مبارزه چطور حصارهای آهنین فرو ریخت و چگونه خون بر شمشیر بر کفر و فریاد بر گلوله پیروز شد و چطور خواب بنی اسرائیل در تصرف از نیل تا فرات آشفته گشت. (صحیفه نور، ج 20، ص 234) ما انقلابمان را در جنگ صادر نموده‌ایم. ما مظلومیت خویش و ستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده‌ایم. ما در جنگ پرده از چهره تزویر جهان‌خواران زدیم، ما در جنگ دوستان و دشمنانمان را شناختیم. ما در جنگ یاد گرفتیم که باید روی پای خودمان بایستیم، ما در جنگ ابهت ابرقدرت شرق و غرب را شکستیم. ما در جنگ ریشه‌های انقلاب اسلامی‌مان را محکم کردیم، ما در جنگ حس برادری و وطن‌دوستی را در نهاد یکایک مردمان باور کردیم، ما در جنگ به مردم جهان و خصوصا مردم منطقه نشان دادیم که علیه تمامی قدرت‌ها و ابرقدرت‌ها سالیان سال می‌توان مبارزه کرد. جنگ ما کمک به فتح افغانستان را به دنبال داشت، جنگ ما فتح فلسطین خواهد داشت، جنگ ما موجب شد که تمامی سردمداران نظام‌های فاسد در مقابل اسلام احساس ذلت کنند. جنگ ما بیداری پاکستان و هندوستان را به دنبال داشت. (صحیفه نور، ج 21، ص 94)
دستاوردهای انقلاب اسلامی از دیدگاه حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی)
حضرت آیت‌اله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله العالی) نیز مانند حضرت امام (ره)، در مقاطع مختلف به تبیین و تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی و پیش‌رفت‌های جمهوری اسلامی پرداخته‌اند. برای جلوگیری از طولانی شدن این نوشتار، به اختصار فقط مواردی از بیانات معظه له در خصوص دستاوردهای انقلاب اسلامی که در آستانه سی‌و‌سومین سالگرد پیروزی انقلاب و در خطبه‌های نماز جمعه تهران ایراد گردید را مرور می‌کنیم:
در این ایام باید از ملت ایران نیز تشکر کرد که در 33 سال گذشته از خود وفاداری، ایثار، شجاعت، جوانمردی، بصیرت و حضور دائمی در صحنه نشان دادند. انقلاب، رژیم ضد اسلام و دیکتاتور و مستبد را از بین برد و رژیمی اسلامی و مردم سالار بر سر کار آورد. از بین رفتن وابستگی و جایگزینی استقلال همه جانبه، از بین رفتن اختناق نفس‌گیر و حاکمیت فضای آزادی و رهایی از تحقیرشدگی تاریخی و بدست آوردن عزت ملی، از بین رفتن ضعف نفس و خود کم‌بینی و حاکم شدن روحیه اعتماد به نفس ملی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی است. یکی دیگر از دستاوردهای انقلاب، تبدیل ملت ایران، از ملتی منزوی و بی‌نقش در مسائل سیاسی و کشور، به ملتی آگاهو دارای تحلیل سیاسی و تاثیرگذار در مسایل کشور است. امروز شعارهای انقلاب همان شعارهای اول انقلاب است و این نشان‌دهنده سلامت انقلاب است. نظام اسلامی بر همه توطئه ها و نقشه‌های دشمن از قبیل جنگ، اقدامات تروریستی و تحریم‌ها غلبه کرد. پیشرفت‌های علمی و فناوری یکی دیگر از نقاط قوت بسیار مهم است. بر اساس گزارش‌های مراکز معتبر جهانی، ایران رتبه علمی اول منطقه و هفدهم جهان را دارد. پیشرفت‌های کشور در ایجاد زیر‌ساخت‌های فنی و مهندسی صنعتی، مخابرات، راه‌ها و صنعت از نقاط بسیار قوت نظامی اسلامی است.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی، توسعه قدرت جمهوری اسلامی، بیداری اسلامی، افت قدرت نظام سلطه را از واقعیت‌هایی می‌دانند که در پی انقلاب اسلامی به وقوع پیوسته و بر این اعتقاد هستند که جهان بر سر یک پیچ تاریخی قرار دارد و هندسه سیاسی جهان در حال تغییر می‌باشد. معظم‌له ایجاد تمدن نوین اسلامی در آینده نزدیک را نوید می‌دهند.